Бөрі (жауынгерлер тобы)

Бөрі, бөрілер – ежелгі түркі билеушілерінің жеке басын қорғауға арналған арнаулы жауынгерлер тобы.

Аңыз бойынша, Бөрі түркі тайпаларының ата тегі саналады. Сондықтан көкбөріні жалпы түркі халықтары кие тұтқан. Бөрі (құрт) ұғымы түркі тілдес халықтардың бірі — башқұрт атауының этнонимінде де сақталған. Қытай деректері бойынша, 5 — 8 ғасырлардағы түркі қағанының жеке ұланы “бөрілер” (фули) деп аталған. Бөрілер жасағы соғыс ісін жетік меңгерген атақты батырлардан іріктеліп өздері де, аттары да темір сауытпен құрсанған. Олардың әскери туында бөрінің басы бейнеленген. Мұндай суреттерді түркілер заманынан қалған тастағы петроглифтерден көруге болады. Бөрілер көбінесе, ханзада, бекзада, нояндардың балалары мен билеушінің ерекше сеніміндегі батырлардан құралған. Олар басқалардан өздерінің қару-жарақтарымен және мінген аттарымен ерекшеленетін. Мысалы, Шыңғыс ханның жеке ұланы “мың бахадурлар” кілең қара түсті арғымақтар мінген, ал Ақсақ Темірдің жеке ұланы да біркелкі ат мініп, жабуға жолбарыс терісін жапқан. Бұл Бөрілерді басқа әскерлерден айыру үшін қажет болды.[1][2]

Дереккөздер өңдеу

  1. “Қазақ Энциклопедиясы”||-том
  2. Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2