Виктория Юрьевна Амелина

Виктория Юрьевна Амелина (укр. Вікторія Юріївна Амеліна; 1 қаңтар 1986 жыл, Львов, Украина КСР - 1 шілде 2023 жыл, Днепр Украина)[1] — украин жазушысы және ақыны, Джозеф Конрад сыйлығының лауреаты. Орыс әскерлерінің Краматорскіні атқылауы нәтижесінде қаза тапқан.

Виктория Юрьевна Амелина
укр. Вікторія Юріївна Амеліна
Туған күні

1 қаңтар 1986 (1986-01-01)

Туған жері

Львов, Украина КСР

Қайтыс болған күні

1 шілде 2023 (2023-07-01) (37 жас)

Қайтыс болған жері

Днепр, Украина

Азаматтығы

 Украина

Ұлты

Украин

Білімі

Львов ұлттық политехникалық университеті

Мансабы

жазушы, ақын, тілмаш

Дебюті

«Україна росте без мами»

Марапаттары

ІІІ дәрежелі Қызметі үшін ордені (Украина), Джозеф Конрад сыйлығы, ЛітАкцент року

Жастық шағы

өңдеу

Виктория Амелина 1986 жылы 1 қаңтарда Львов қаласында дүниеге келген. Ол он төрт жасында әкесімен бірге Канадаға қоныс аударып, көп ұзамай Украинаға оралды. 15 жасында ол Мәскеуде өткен орыс тілі байқауында Львов қаласының атынан қатысты. Орта мектепті бітіргеннен кейін Львов ұлттық политехникалық университетінде информатика және экономика мамандығы бойынша білім алып, 2007 және 2008 жылдары магистратураны тәмамдаған соң бағдарламашы және менеджер болып жұмыс істеді.
2015 жылдың қараша айынан бастап Виктория IT саласындағы мансабын тоқтатып жазушылықпен айналысты.[2]

Өмірбаяны

өңдеу

Өзінің алғашқы бастамасын 2014 жылы әдебиетте жасады, ол «Сөз тәжі» әдеби байқауында «Ән лирикасы» номинациясында «Україна росте без мами» әні мәтінімен екінші жүлдені алды.

2018 жылы ол Ресейде түрмеде отырған Олег Сенцовты қолдауға арналған түрлі шараларға қатысты, соның ішінде Халықаралық ПЕН-клубтың дүниежүзілік конгресінде осы мәселе бойынша баяндама жасады.

2021 жылы Донецк облысы, Нью-Йорк ауылында Нью-Йорк әдеби фестивалінің негізін қалаушы болды. Украинаның жас жазушыларына арналған Киевтегі поляк институты құрған Джозеф Конрад атындағы сыйлыққа (2021) ие болды.

2022 жылдың 24 ақпанында Амелина шетелде болды. Соғыс басталысымен ол бірден Украинаға оралды, 10 жасар ұлын Польшада қалдырып, волонтерлік қызметке кірісті. 2022 жылдың жазында Truth Hounds құқық қорғау ұйымына қосылып, басқыншылардың әскери қылмыстарын құжаттай бастады. Амелина Украинаның шығысында, оңтүстігінде және солтүстігінде оккупацияланған территорияларда жұмыс істеді, онда ол орыстар өлтірген жазушы Владимир Вакуленконың күнделігін тапты. Қайтыс болардан бір ай бұрын Амелина Лиллехаммерде IPA Prix Voltaire 2023 арнайы жүлдесін алды.

2023 жылдың 27 маусымында колумбиялық жазушылар мен журналистер делегациясын аудармашы және гид ретінде ертіп келген Виктория Амелина Краматорскідегі дәмханада орыстар атқылаған зымыраннан жарақаттанып, ол Днепрдегі ауруханаға жеткізілгенімен, бірнеше күннен кейін алған жарақатынан қайтыс болды. Колумбиялықтар жеңіл жарақат алды.[3][4]

Кітаптар

өңдеу

2014 жылы «Discursus» баспасы Амелинаның «Жапырақтың түсу синдромы немесе Homo compatiens» дебюттік романын басып шығарды. Кітап Еуромайдан тақырыбын әдеби зерттеудің алғашқы талпыныстарының бірі болды, дегенмен бұл жағдай романның танымал болуына ықпал етті. Амелина украиндық оқиғаларды жаһандық контекске енгізіп, араб көктемі оқиғалары арқылы басты кейіпкерді ала отырып, өзінің алғашқы ірі жұмысында стильдік мүмкіндіктердің кең ауқымын көрсетті.

2016 жылы Амелина балаларға арналған алғашқы кітабын - «Якто немесе су жүрегі» ертегісін шығарды. Амелинаның екі алғашқы кітабы Запорожье кітап көрмесінің жеңімпаздарының қатарында болды.

2017 жылы Амелинаның «Үйге арналған үй» атты екінші романы жарық көрді, кітапта 90-жылдары еврей текті атақты поляк жазушысы Станислав Лемнің пәтерінде тұрған кеңес полковнигінің отбасы туралы. Амелинаның романы постимператорлық күйзелісті жеңудің баламаларына арналған, сондықтан романдағы кейіпкерлер, оқиғалар мен нысандар екі жақты.

Амелинаның тағы бір балалар кітабы, «Эки экскаваторының тарихы» 2021 жылы шықты. Амелина соңғы кітабы орыс-украин соғысы туралы «Соғыс және әділет күнделігі: War and Justice Diary: Looking at Women Looking at War» атты деректі кітабы болды.[5][6][7][8][9]

Дереккөздер

өңдеу