Виктор Амазаспович Амбарцумян

Виктор Амазаспович Амбарцумян
	Виктор Амазаспович Амбарцумян
	Վիկտոր Համբարձումյան
Туған күні	Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value).
Қайтыс болған күні	12 тамыз 1996
Қайтыс болған жері	Арагацотн, Армения
Қызметі	КСРО-дағы теориялық астрофизикалық мектептің негізін салушысы
Марапаттары мен сыйлықтары	Ломоносов Үлкен Алтын медалы - 1971 ж.; Астрономиялық қоғамының Алтын медалы - 1960 ж.; 2 рет Социалисттік еңбек ері; 5 рет Ленин ордені; Октябрь революция ордені; 2 рет Еңбек Қызыл Ту ордені; 2 рет "Құрмет белгісі"; Еңбек ерлік үшін медаль; Сталин сыйлығы (1946 ж., 1950 ж.); Армян КСР сыйлығы; шет елдердің марапаттары.;
Сайты	http://ambartsumian.ru

Виктор Амазаспович Амбарцумян (арм. Վիկտոր Համբարձումյան) ( 18.09.1908, Тифлис — 12.08.1996, Бюракан) — көрнекті армян совет астрофизигі, теориялық астрофизикалық мектептің негізін салушысы.

Тұмандықтар мен жұлдыздар физикасы, жұлдыздық астрономия мен жұлдыздар жүйесінің динамикасы, галактикалар мен жұлдыздар космогониясы салаларын зерттеуші астрофизигі, КСРО-дегі теориялық астрофизикалық мектептің негізін салушысы, КСРО ғылым академиясының академигі (1953ж.) және Армян КСР ғылым академиясының президенті, Ереван университетінің профессоры (1947 ж.). Виктор Амазаспович Амбарцумян - Армян КСР ғылым академиясының Бюрокан астрофизикалық обсерваториясының негізін қалаушы (1946 ж.) және директоры. льллллллюорпра№юмХалықаралық астрономиялық одағының вице-президенті (1948-55 ж.) және президенті (1961-64)болды. Көптеген шетел академиялар мен ғылыми қоғамдардың мүшесі. 1968 жылдан Халықаралық ғылыми қоғамдар советінің президенті. 3-7 сайланған КСРО Жоғары Советінің депутаты. Сталин сыйлығының лауреаты (1946 ж., 1950 ж.) көптеген медалдар мен ордендермен марапатталған.

Марапаттары

Еревандағы В. А. Амбарцумянға ескерткіш

2 рет Социалисттік еңбек ері - 1968, 1978 ж.
Арменияның ұлттық ері
Екінші дәрежедегі Сталин сыйлығы - 1946 ж.
Бірінші дәрежедегі Сталин сыйлығы - 1950 ж.
Ресей Федерацияның мемлекеттік сыйлығы - 1995 ж.
Армян КСР-ның мемлекеттік сыйлығы - 1988 ж.
5 рет Ленин ордені (1945, 1958, 1968, 1974, 1978 жж.)
Октябрь Революция ордені - 1983 ж.
2 рет Еңбек Қызыл Ту ордені - 1944, 1953 жж.
2 рет "Құрмет белгісі"
Еңбек ерлік үшін медаль - 1960 ж.
І дәрежелі «Кирилл мен Мефодий» медалы (НРБ, 1969)
Ту Ордені (ВНР, 1975)
Поляк халық республикасының Орденінің Командоры (ПНР, 1973)
Армян КСР-нің Еңбегі сіңген ғылым қайраткері - 1940 ж.
Грузин КСР-нің Еңбегі сіңген ғылым қайраткері - 1968 ж.
Ломоносов Үлкен Алтын медалы - 1971 ж.
С.И.Вавилов атындағы КСРО ғылым академиясының Алтын медалы - 1970 ж.
Британ королдық астрологиялық қоғамының Алтын медалы
Кэтрин Брюс Алтын медалы
Словак ғылым академиясының Алтын медалы
Француз астномиялық қоғамының Жансен атындағы медалы
Берлиндағы Германия ғылым академиясының Гельмгольц атындағы медалы.

Естелік

Амбарцумянның атымен кіші ғаламшардың атын қойған (1905 Ambartsumyan).
Армения президенті Сержа Саргсянмен астрофизик атындағы халықаралық сыйлық тағайындалған. Астрофизика бағытындағы елеулі еңбек үшін 2 жылда бір рет 500 мың $ беріледі.

Сыртқы сілтемелер

Viktor Ambartsumian International Prize
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Виктор Амбарцумян
Articles d’Ambartsumyan, une partie disponible en ligne,
Médaille Bruce,
[1] Мұрағатталған 19 сәуірдің 2009 жылы.

Дереккөздер

“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
Шахбазян Ю. Л. Амбарцумян: Этапы жизни и научные концепции. — М.: «Молодая гвардия», 2011. — 300 с. — (Жизнь замечательных людей, выпуск 1249). — ISBN 978-5-235-03437-2