Гемодиализ

Гемодиализ, созылмалы бүйрек жетіспеушілігі — бүйректің кез-келген үдемелі ауруларынан кейін пайда болатын, нефрондардың біртіндеп өлуінің нәтижесінде дамитын симптомокомплекс.

Гемодиализге арналған INNOVA құрылғысы

Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі кездесу жиілігі (1млн халық санына шаққанда) шамамен 100-200-500 құрайды. Қазіргі уақытта созылмалы бүйрек жетіспеушілігімен науқастардың саны жыл сайын 10-12% ұлғаюда.

Созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің диагностикасы

Гемодиализ ерте диагностикасы жиі қиындықтар туғызады, сонымен бірге созылмалы бүйрек жетіспеушілігі симптомсыз өтуі мүмкін, әсіресе созылмалы пиелонефрит, латентті нефрит, поликистозды ауру кезінде.

Тұрақты нормохромды анемияның полиуриямен және артериалды гипертониямен бірге жүруінде созылмалы бүйрек жетіспеушілігі туралы ойлау қажет. Гемодиализ ерте диагностикасы лабораторлы және биохимиялық зерттеулерге негізделеді. Ең сенімді және информативті болып зәрдің максималды салыстырмалы тығыздығын (осмолярлығын), шумақтық фильтрация және қан сарысуындағы креатинин деңгейін анықтау табылады. Зимницкий сынамасында зәрдің максималды салыстырмалы тығыздығы 1018 ден төмен болуы және Реберг сынамасында шумақшалық фильтрацияның 60 мл/мин. төмен деңгейге дейін төмендеуі созылмалы бүйрек жетіспеушілігі бастапқы сатысын дәлелдейді.

Гемодиализ тексерудегі лабораторлы әдістер

Лабораторлы зерттеуде ең алдымен бүйректің функциялық жағдайын және азот қалдықтарының жиналу дәрежесін бағалау қажет. Зимницкий сынамасын өткізгенде төмен салыстырмалы тығыздықты (изо-, гипостенурия) зәрдің монотонды бөлінуі байқалады. Тұнбада формалы элементтердің құрамы азайған және протеинурия деңгейі төмендеген. Креатининнің ұсталу деңгейі және креатинуриямен бірге эндогенді креатинин деңгейі бойынша анықталатын шумақшалық фильтрация бүйрек функциясының негізгі критерийлері болып табылады.

Фильтрацияның 40 мл/мин. дейін төмендеуі айқын гемодиализ көрсетеді, ал 15-10-5 мл/мин дейін төмендеуі уремия дамығанын көрсетеді. Креатинемия деңгейі науқас жағдайы нашарлауымен бірге жоғарылайды. Асқынған гемодиализ кезінде қанда зәр қышқылының мөлшері жоғарылайды – гиперурикемия пайда болады. Перифериялық қанда токсикалық лейкоцитозбен (6,0-8,0х109/л) және нейтрофилезбен қосарланған гипохромды анемия анықталады. Тромбоциттердің агрегациясы төмендеуімен тромбоцитопения болады,ол қанағыштықтың негізгі себебі болып табылады. Сутегі иондары шығуының бұзылуы метаболикалық ацидоз пайда болуына әкеледі. Гемодиализ терминалды сатысында гиперкалиемия байқалады.

Инструменталды зерттеу әдістері

Инструменталды зерттеу әдістерінің мәліметтері гемодиализ кезінде ағзалардың жағдайы туралы маңызды ақпарат береді.

• ЭКГда – сол қарыншаның гипертрофия синдромы анықталады (АГ нәтижесінде), гиперкалиемия пайда болғанда ЭКГ өзгеруі мүмкін: ST сегменті жоғарылайды және позитивті Т тісшесінің амплитудасы жоғарылайды.
• Көз түбін тексерген кезде ауыр ретинопатия анықталады.
• Кеуде клеткасын рентгенологиялық тексергенде өкпедегі өзіне тән өзгерістер анықталады: уремиялық өкпе (сол қарыншалық жетіспеушілікке немесе өкпе капиллярларынан жоғары транссудацияға байланысты өкпе қақпасындағы екі жақты ошақты қараюлар).
• Сүйектердің рентгенографиясында олардың деминерализациясы анықталады.
• Асқазан секрециясы төмендеген, ал гастроскопиялық зерттеу кезінде шырышты қабаттың өзгерістері анықталады (атрофия көріністері басым және оның қайта құрылуы байқалады).

Дереккөздер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Hemodialysis