Геодезиялық жиілендіру және түсіру тораптары

Геодезиялық жиілендіру және түсіру тораптары.Геодезиялық жиілету жүйелері мемлекеттік геодезиялық жүйелер негізінде дамиды, әр қалалар мен ауылдарды, ірі өндіріс объектілерінің құрылыс аландарында, тау-кен өндірісі территориясында атқарылатын ірі масштабтағы түсірулерді, сондай- ақ инженерлік және геодезиялык жұмыстарды негіздеу үшін қызмет етеді. Топографиялык түсіруді белгілі бір масштабта жасау үшін геодезиялык жүйелерді керекті тығыздыққа жиілендіру, түсіру жүйелерін немесе осылай аталатын геодезиялық түсіру негіздеулерін дамыту есебінен жасалады, негіздеу пландық және биіктік болып бөлінеді. Ал, түсіріс торлары да пландық және биіктік торлары болып бөлінеді. Пландық түсіріс жүйелері теодолиттік, тахеометриялық және мензулалық жүрістер немесе триангуляция арқылы құрылады. Торлардың тығыздығы түсіру масштабына, жердің-рельефіне тікелей байланысты. Мәселен, 1:500 масштабты түсіруде пункт саны 4-тен кем болмауы керек. 1:2000 масштабта 10 нан, ал 1:1000 масштабтағы түсіруде 16-дан кем болмауы керек. Аракашыктықтары өлшеу қиынға түсетін жерлерде түсіру пункттері үшбұрыштар тізбегін кұру, тура және кері қиылыстыру әдістері не теодолиттік жүрістер арқылы анықталады. Түсірудің масштабтары өндіріс жүмыстарының ерекшеліктеріне байланысты алынады. Мәселен, көлемі үлкен, ірі кен орындарын барлау және игеру кезінде жер бетін 1:5000 масштабта, ал шагын кен орындары планға 1:2000 және 1:1000 масштабтармен түсіріледі. Күнделікті жұмысқа қажет сызбалар 1:1000 не 1:500 масштабтарға қима биіктіктері 0,5 м болып жасалады.