Гидраргиллнт

Гидраргиллнт — А1(ОН)3 . Минералдың аты грекше екі сөздіц түбірінен қ ұралған: гидро — су, аргиллос — ак саз. Химиялық құрамы: А12 03 65,4%, Н2 0 34,6%. Баскаша айт- қанда алюмннийдіц сулы тотығы. Қоспалары: Ғе2 03 , Ga2 0 3 . Гидраргиллиттің суы кемдеу болса, мысалы А1(ОН)2 —ол боксит, ал онан да кем болса, мысалы А1(ОН)—ол диаспор деп аталады. Кейінгі сипаттауларда осы минералдардың орташа қасиеттерін келтіреміз. Химиялық кұрамы өзгермслі болғандық - тан бокситті тау жынысы қатарына да қосады. Олай болса көбінесе бір тектес келетін гидраргиллит минерал болып табы- лады. Қаттылығы 2,5—3,5, меншікті салмағы 2,35. Түсі ақ , сұр, ксй- де қызғылт (кірпіш тәрізді — боксит). Жымдастығы бір бағы- тында жақ сы (001) білінеді. Сингониясы моиоклиндік немесе аморфтық . Кристалы приз- ма түрінде; қ ұрылысы қабатты. Көпшілігінде уақ дисперсия структурасы болады. Агрегаттық бейнесі саз, яшма тәрізді, бірақ саз сияқты емес, қ ұрғак, катты тиеді. Бейнесі оолиттік, топырақ тәрізді, темірдіц азды-көпті сулы тотықтарымен қатты, кремнеземді болып цементтелінеді, кейде уақ және ірі оолитті қ ұрылыста болады. Оптикалық оңқай, Ng = 1,587, Л^ =1,566, TV^ = 1,566, 2v — кішкене. Жаратылысы. Гидраргиллит алюминий бар тау жыныстары- ның еріп, жайылуынан, топырак, лимонит сияқ ты пайда болады. Ондай болу үшін суында органикалық қышқылдар көп, сілтілі жағдайда климаты ылғалды, жылы (тропикалық немесе суб- тропикалық) арнаулы орыпдар болу керек. Тск кейбір жағдай- ларда ғана өте төмен температуралы гидротермалық гидрар- гиллит аздап кездеседі. Қолданылуы. Гидраргиллит алюмшіий қорытып алу үшін қолданылады. Алюминий химиялық жағынан төзімді, жеңіл металл. Ол самолет, ыдыс-аяқ , кеме жасауға т. б. пайданылады. Кені Ленинград облысында (Тихвин), Солтүстік Уралдың шығысында (Қызылбөрік), Орта Уралда (Черемухинск т. б.),. Орталық Қазақстанда (Қостанай, Целиноград, Павлодар облыс- тары) кездеседі. Боксит кендері көи елдерде бар.