Гитлерге қарсы одақ

Гитлерге Қарсы Одақ– 2-дүниежүз. соғыста фашистік Германия мен оның одақтастарына қарсы күрескен мемлекеттер мен халықтардың әскенри-саяси одағы. Кеңес одағына шабуыл жасаған кезде фашистік Германия канцлері Адольф Гитлер (1889-1945) мен оның кеңесшілері Батыс Еуропа мемлекеттері мен АҚШ бұл соғысқа араласпайды деген үмітте болды. Бірақ 1941 ж. 22 маусымда Ұлыбритания премьер-министрі У.Черчилль радиодан сөйлеген сөзінде фашистік тәртіпте нәсілдік үстемдік пен ашкөздіктен басқа ешқандай да қағида жоқ екенін, сондықтан оған қарсы күресте ағылшындар Ресеймен басқа барлық басқа халықтармен бірге болатынын мәлімдеді. Сол жылы 24 маусымда АҚШ үкіметі де Кеңес одағын қолдайтынын жария етті. 12 шілдеде Германияға қарсы соғыста бір-біріне көмектесу жөніндегі кеңес-ағылшын келісімшарты жасалынды. Ұлыбритания үкіметі қыркүйектен бастап Кеңес Одағына көмектесу жөніндегі міндеттеме алды, сондай-ақ Лондонда эмиграция жүрген Чехословакия (18 шілде) , Польша (30 шілде) үкіметтерімен де келеісім жасалып,КСРО жерінде чехословак және поляк әскери бөлімдері құрылатын болды. 1941 ж. 26 қыркүйекте Франция ұлттық құтқару комиссиясының басшысы генерал де Голльмен байналыс орнатылды. 1941 жылдың жазы мен күзінде КСРО басшысы И.В.Сталин У.Черчилльге жазған хаттарында Солтүстік Францияда және Арктикада майдан ашу жөнінде ұсыныс жасады және қару-жарақпен көмек беруін сұрады. 1941 ж. күзде АҚШ,Ұлыбритания өкілдерінің Мәскеуде өткен кездесуінде 1941 ж. 1 қазаннан 1942 ж. 30 сәуірге дейін кеңес әскерлеріне ай сайын 400 ұшақ, 500 танк, және т.б. қару-жарақ беруге шешім қабылдады.КСРО алғаш рет осы елдерден 1 млрд. доллар көлемінде өсімсіз қарыз алды. Оны Кеңес үкіметі шикізатпен өтеуге міндеттенді. 1941 ж. 24 қыркүйекте Лондон қаласында 7 елдің өкілдері конференция өткізіп, Атлантикалық хартияға қол қойылды. 1942 ж. 1 қаңтарда Вашингтонда 26 мемлекет фашистік одаққа қарсы күресте өздеренің барлық әскери-экономиялық қуатын пайдалану туралы құжатқа қол қойды. Осы жылдың 26 мамырында одақтастық және соғыстан кейінгі ынтымақтастық жөнінде ағылшын -кеңес ,11 маусымда америка-кеңес келісімдері жасалынды. Осылайша Гитлерге қарсы Одақтық ресми құрылуы аяқталды.Гитлерге қарсы одақтың ең өзекті мәселесі - екінші майдан ашу болды. АҚШ,КСРО,Ұлыбритания мемлекеттері арасындағы келіспеушіліктерге байланысты ол тек 1944 жылдың орта тұсында ғана ашылды. Дегенмен , бұл Одақ әр түрлі бағыттағы елдердің әлемдегі бейбітшілікті бірлесіп қорғау мүмкіндігін көрсетіп берді. Соңыстың аяқталу қарсаңында бұл одаққа 50-ден аса мемлекеттер мүше болды. Гитлерге Қарсы Одаққа қатысушы мемлекеттер Думбертон-Окс (21.8.-7.11.1944) және Сан-Франциско (25.6.-26.6.1945) конференциялары кезінде БҰҰ-ны құру, әрі ұйымның Жарғысын қарап,бекіту жөнінде щещім қабылдады.