Гномондық проекция

Гномондық проекция - проекциялау орталығы шардың ортасында орналасқан перспективалық картографиялық проекция.

Үлкен шеңбердің барлық нүктелерінің проекциялау сәулелері бір жазықтықта жатады, сондықтан гномондық проекция сферасының кез келген үлкен шеңбері картиналық жазықтықта түзу сызық болып бейнеленеді. Үлкен шеңберлердің доғалары сфера бетіндегі ең қысқа қашықтықтардың сызықтары болғандықтан, гномондық проекцияда құрастырылған және ауқымды аймақты қамтитын кіші масштабы картада, жер бетіндегі екі пункт арасындағы ең қысқа жолдарды сызғышпен жүргізуге болады. Бұл жолдарды олардың бірқатар аралық нүктелерінің картадан алынған координаталары бойынша сапарлық карталарға (мысалы, Меркартор проекциясындағы картаға) көшіреді де, оларды теңізде жүзуде не ұшуда колданады. Проекцияның «Гномондық" деп аталуы «гномон" сөзінен шыққан. Бұл проекцияда ежелгі заманда Күн сағаттарының жазықтығында аспан сферасындағы параллельдер мен сағаттық шеңберлер бейнеленген. Картиналық жазықтықтың жанасу нүктесінің ендігіне байланысты гномондық проекция тура, көлденең және қиғаш болып келеді.