Гусшілер

Гусшілер - Чехиядағы феодалдыққа қарсы ұлт-азаттық қозғалысқа қатысушылар, Чех реформациясының көсемі Ян Густың (1415 жылы өртелген) жолын ұстанғандар. Гусшілердің әлеуметтік құрамы - шаруалар, қаланың плебей топтары, ауқатты тұрғындары, орта және ұсақ дворяндар. 1419 жылы Чехияда кең өріс алған революциялық феодалға қарсы ұлт-азаттық қозғалысы басталды (ол кезде Чехияда қасиетті Рим империясы деп аталатынның қол астында болатын). Гусшілер шіркеу иеліктері азат етілсін, католиктік шіркеудің саяси ықпалы азайтылсын деген талап қойды. Гусшілер қатардағы дінге сенушілер нанмен ғана емес, ыдыстағы шараппен де шоқынсын деген католиктік дін басыларына қарсы бағытталған талап қойды. Өйткені шарап арқылы шоқыну дін басыларының артықшылығы болатын. Гусшілердің әлеуметтік құрамының әр түрлілігі олардың екі топқа бөлінуінің себебі болды. Ауқатты қала тұрғындары тобы немесе чашниктер неміс феодалдарын қуып, шіркеу жері есебінен ақ сүйектердің жер иелігін кеңейтуге, арзан шіркеуді талап етуге саятын ұстамды программа ұсынды. Шаруа- плебейлік топ немесе табориттер (Табор тауындағы нығайтылған лагерьдің атауы бойынша) неғұрлым радикалды феодалдыққа қарсы программа ұсынды. Олар феодалдық құрылысты, шаруалар арасындағы мүліктік айырмашылықтарды жоюға, оларға шіркеу жерлерін бөліп беруге тырысты. Табориттер католик шіркеудің жораларын, көптеген догматтарын, шіркеу қаулыларын,інжілді мойындамады, өйткені "Христың заңы әрбір адамның жүрегінде жазулы болады"; нәтижесінде жер бетінде жақсылық орнататын дүниежүзілік күштеу төңкерісінің басталғандығы туралы ілім ұсынды. Гусшілерге қарсы сәтсіз аяқталған крест жорықтарынан кейін католиктік шіркеу чашниктерді табориттермен қақтығыстарды; 1434 жылы табориттер талқандалды. Гусшілер қозғалысы прогрестік роль атқарды ол католиктік шіркеу мен феодализмнің іргесін шайқалтты, чех мәдениетінің өрлеуіне ықпал етті.