Дайн

Дайн, мұсылмандық құқықта - қарыз міндеттемесінің бір түрі. Оның сәлем уа салфтан айырмашылығы: қарызға алынған мал-мүлік не қаражат иесіне өсімпұлсыз, бәз қалпында қайтарылады. Шариғат ережелері бойынша, мәмілелесуші тараптар өзара келісімшарт жасасып, куәлар алдында дайнды өтеу мерзімін алдын-ала белгілейді, қарызға берілетін нәрсенің саны мен сапасын анықтайды. Қарыз беруші пайдалануға берген дүниесінің орнына бағасы бірдей өзге зат талап етуге ерікті. Иесіне қайтарылатын нәрсенің құны борышты өтеу мерзіміндегі бағамен белгіленеді. Дайн міндеттемесі қарыз алушы куәгерлердің көзінша мал-мүлыкке не қаражатқа ие болған (қарыз алған) сәттен бастап күшіне енеді. Кесімді мерзімге шейін одан борышын өтеуге талап етуге ешкімнің құқы жоқ. Шариғатта "арамға" жатқызылған нәрселер қарызға берілсе, сондай-ақ өтем мерзімі алдын ала белгіленбесе, өсімақы талап етілсе, ақша не мал-мүлік куәлардың көзніше табыс етілмесе, дайн міндеттемесі заңсыз, жарамсыз мәміле болып саналады. Борыш алдын ала келісілген уақытта, тиісті мөлшерде әрі спалы өтелген, кейде қарыз берушінің өзі кешірім еткен ретте ғана дайн шарты өзінің міндетті күшін жояды.

Дереккөздер

Қазақстан Ұлттық Энциклопедия. 3 том. ISBN 5-89800-149-2