Дала сұржыланы
Дала сұржыланы - Қазақстанда барлық жерде кездеседі, әсіресе далалы аймақтарында кеңінен таралған. Қуаң далаларда өзен аңғарлары мен саз және көл жағалауларын мекендейді. Жылына 7-8 ай белсенді (қысқы ұйқы - қарашадан наурызға дейін). Жазда ымырт пен түнде өте белсенді, жылдың басқа уақытында күндіз белсенді. Көптеген басқа жыландардан айырмашылығы - жұмыртқа салмайды, ұрпағы өзінің ішінде жетіледі. Аналығы алты өсімге дейін береді. Ұсақ кеміргіштер, құстар және басқа ұсақ жануарлармен, сонымен қатар жәндіктермен де қоректенеді. Жемтігін уы арқылы өлтіреді. Сұржыланның уы жыртқыштар мен ірі жануарлардан қорғану қызметін атқарады. Өте кең таралған, мал шаруашылығына зиянын тигізеді. Әсіресе ірі қара малдар мен жылқыларды, көбіне ернінен шағады. У миға және басқа да маңызды орталықтарға тез жетеді. Сұржыланның шаққан уы - адам өмірі үшін де қауіпті, дегенмен өлім қатері аз. Сұржыланның шағуынан сақтану үшін - басып кетпеу немесе басқадай жолмен мазаламау керек. Егер шақса, жарадан тезірек уды алып тастап, дәрігерге көріне қажет. Сұржылан уы медицинада вакцина жасау үшін қолданылады.