Дарем (ағылш. Durham) — Англияның солтүстік-шығысындағы қала, Солтүстік-Шығыс Англияның графтығындағы аттас әкімшілік орталығы. Тұрғын саны 48,069 (2011) адамға тең.

Қала
Дарем
ағылш. Durham
Ту
Ту
Әкімшілігі
Ел

 Ұлыбритания

Аймағы

Солтүстік-Шығыс Англия

Салтанатты графтық

Дарем

Тарихы мен географиясы
Координаттары

54°47′ с. е. 01°34′ б. б. / 54.783° с. е. 1.567° б. б. / 54.783; -1.567 (G) (O) (Я)Координаттар: 54°47′ с. е. 01°34′ б. б. / 54.783° с. е. 1.567° б. б. / 54.783; -1.567 (G) (O) (Я)

Жер аумағы

32.0 км²

Тұрғындары
Тұрғыны

48 069 адам (2011)

Тығыздығы

1 500 адам/км²

Сандық идентификаторлары
Телефон коды

0191

Пошта индексі

DH1, DH6, DH7

cityofdurham.parish.durham.gov.uk  (ағыл.)

Дарем картада
Дарем
Дарем

Тарихы және архитектурасы өңдеу

Толық мақалалары: Дарем соборы және Дарем сарайы

Қаланың тарихи орталығы Уир өзенінің жартасты жағалауында орналасқан. Орта ғасырларда бұл құз шотландықтардан қорғану үшін қорғаныс жасауға тамаша орын болып көрінді. Дарем сарайының негізін Вильгельм Жаулаушы құрды, бірақ көп кешікпей солтүстік Англияны шотландықтардын қорғау осы аймақтардағы ең ірі феодал — жергілікті епископқа тапсырылды. 1836 жылға дейін қамал оның резиденциясының бірі болды. Қорғаннан басқа, XII ғасырдың қорғалған ортағасырлық Даремде жеке қорғаныс дуалдары сақталған.

Қорғаныс рөліне қоса, ортағасырлық Дарем Әулие Кутберт Линдисфарнның күшіне тілеу қылуға көп қажыларды тартты. Олар 1093 жылы романдық стильде қаланған Қыз Мария соборының шіркеуіне орналастырылды. Вальтер Скотт бұл жаппай құрылымды, «жартысы Құдайдың ғибадатханасы, жартысы бекініс», – деп сипаттаған.

Білім беруі және мәдениеті өңдеу

XV ғасырда, жергілікті епископтардың қамқорлығымен, Дарем мектебі құрылды - елдегі ең көнелердің бірі. 1832 жылы епископтың көмегімен Дарем университеті пайда болды, оның мұқтажы үшін ежелгі қамал тез арада берілді. 1960 жылы армян мультимиллионері Галуст Гульбенкян қаражаты есебінен шығыстану мектебінде әлемге әйгілі Қиыр Шығыс өнері және археология мұражайы ашылды.

1986 жылы Дарем соборы мен сарайы орман сәулет өнерінен өте жақсы сақталғаны үшін ЮНЕСКО-ға Адамзаттың Дүниежүзілік мұралар тізіміне енгізілді.

Экономикасы өңдеу

Графтықтың экономикасы негізінен қызмет көрсету саласына негізделген, бірақ Ұлыбритания үшін Даремнің өнеркәсіптік секторының көлемі өте үлкен. Осында Стивен Блуа (1092–1154 жылдар) кезеңінен бері көмір өндіріледі. Қазіргі уақытта Даремдегі тау-кен өнеркәсібі бірте-бірте қысқаруды, бұл Дарем шахтерлерінің жылжымалы шеруіне жыл сайын аз қатысушы келуімен жақсы көрсетіледі. Қазіргі уақытта графтықта жер асты көмір өндірілмейді.

Туыстас қалалары өңдеу

Сілтеме өңдеу