Дастарбасы моласы

Дастарбасы моласы - ежелгі қорым. Қожатоғай ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 35 км жердегі Дастарбасы тауында. 2003—2004 ж. Отырар мемлекеттік Археология қорық музейі мен Шымкент қаласы Археология және этнология орталығының археологиялық экспедиция (С.Ахмет, Н.Алдабергенов, З.Исабек) зерттеген. 1-оба таудың ең биік жеріне орналасқан. Ауданы 12,50x9м, биікт. 60x80 см аралығында. 2-оба одан 100 қашықтықта тау жиегіне 40 м жерде, ауд. 11x9,50 м биікт. 1 м. 3-оба арақашықтығы 70 м болатын екі тау жотасының ортасында. Ауд. 22,80x15м, ең үстіңгі биікт. 3 м, етегі 1,10x1,60м, мүрденің ортасы дөңгелекше келіп тастары алынып шашылған. Өз заманында-ақ тоналғанға ұқсайды. Екінші жотаның үстінде ауд. 8,50x8,20 м, биікт. 90 смх1 м. Сыртқы пішіндеріне қарағанда ескерткішті ерте орта ғасырларға жатқызуға болады.

Дастарбасы таңбалы жартасы

Дастарбасы таңбалы жартасы — ежелгі шимайлы тастар. 2003—2004 ж. Отырар мемлекеттік археология қорық-музейі мен Шымкент қаласы Археология және этнология орталығының археологиялық экспедициясы (жетекшісі С.Ахмет, З.Исабек) зерттеген. Қожатоғай ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 35 км жердегі Дастарбасы тауында. Биіктігі 2x2,50 м, ұзындығы 40 м-ден астам созыла жаткан жартастар. Жартастың оң жақ (биікт. 3,50 м) шетінде екі қатар 12 дөңгелек ойық саты бар. Одан 5 м, жар етегінен 1,15 м биіктігі жерде. Ауданы 50x46 см, теренд. 45x7 см келген айқыш белгі салынған. Жардың осы бетіне жер деңгейінен 70x80 см жоғары осындай өнер туындыларынан көлемдері оркелкі төрт ойық тесікбар. Ойық диаметірі 15x20 см. Әрбір ойық — тесіктің арақашықтығы 2x2,30 м. Оң жақтағы бірінші, екінші ойық ортасында көзге өлсіз көрінетін диам. 60x50 см шеңбер түсірілген.

Дастарбасы обасы

Дастарбасы обасы - көне қорым. Қожатоғай ауылынан солтүстік шығысқа қарай 35 км жердегі Дастарбасы тауында. 2003-2004 жылдары Отырар мемлекеттік археологиялық қорық-музейі мен Шымкент қаласы Археология және этнология орталығының археологиялық экспедициясы (С.Ахмет, Н.Алдабергенов, З.Исабек) зерттеген. Ескерткіш оңтүстік шығыстан солтүстік батысқа қарай созылып жатқан, тастан үйілген 5 обадан тұрады. Обалардың солтүстік және шығыс жақтары тік болып келген. 1-оба ауданы 21x23 м, биіктігі 1,90им; одан 35 м жерде екі оба орналасқан. Ауданы 27x23 м, биіктігі 1,80x1,60 м. 3-оба 2-обадан133 м жерде, ауданы 10x9 м, биіктігі 60 см. 4-оба 3-обадан 30 м жерде, диам.10x9 м. Қасында диам. осындай 5-оба орналасқан. Қазба жұмыстары жүргізілмеген. Обалардың құрылыстарына қарағанда олар алдын-ала ерте темір кезеңіне жатқызылады.

Дастарбасы үңгірлері

Дастарбасы үңгірлері - табиғи-мәдени орындар. Қожатоғай ауылынан солтүстік шығысқа қарай 35 км жерде, Дастарбасы тауының солтүстік жыра қойнауына орналасқан. 2003—2004 ж. Отырар мемлекеттік археология қорық-музейі мен Шымкент қаласы Археология және этнология орталығының археологиялық экспедициясы зерттеген. Үңгірлер табиғи жолмен пайда болған, бертін келе оны адамдар өз тұрақтарына айналдыра бастаған. Жыраның алдынан қарағандағы жалпы ұзындығы 500-450 м. Осы аралықтағы жыраларда үлкенді-кішілі 30-дан аса үңгірлер бар. Олардың біразінің аузын тас құлап басып қалған. Олардан тас болып қатып қалған ежелгі белгісіз жануарлардың сүйектері, тістері табылған.