Дүйсеналы Дыбысалыұлы Бықыбаев


Дүйсеналы Дыбысалыұлы - 1957 жылы 2 қыркүйекте Жамбыл облысы, Тұрар Рысқұлов ауданындағы Қорағаты ауылында туған. Мәдениет және өнер қайраткері, композитор.[1][2][3][4][5]

Өмірбаян

өңдеу

Дүйсеналы Дыбысалыұлы 1983 жылы Жамбыл мәдени-ағарту училищесінің ұлт-аспаптар бөлімін, 1987 жылы С.М.Киров атындағы Мемлекеттік Қазақ университетінің тарих және қоғамтану факультетін бітірген. 1976-1983 жылдары Луговой аудандық мәдениет бөлімінің киномеханигі, автоклуб меңгерушісі, 1983-1986 жылдар аралығында Жамбыл облыстық атқару комитетінің Меркі және Луговой ауданаралық тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау қоғамының жауапты хатшысы, 1986-1987 жылдары аудандық мәдениет үйінің директоры, 1987-1996 жылдары Меркі, Луговой ауданддарының мәдениет бөлімдерінің бастығы, 1996-2000 жылдары Т.Рысқұлов ауданы әкімінің орынбасары, 2000 жылы Т.Рысқұлов аудандық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің бастығы, 2012 жылы Т.Рысқұлов ауданы әкімі аппаратының жетекшісі, 2013 жылы Жамбыл облысы әкімдігінің мәдениет, архивтер және құжаттама басқарма басшысының орынбасары, 2014-2020 жж. Жамбыл облысы әкімдігінің мәдениет, архивтер және құжаттама басқарманың басшысы қызметін атқарды.

Дүйсеналы Дыбысалыұлы басқармаға бағынысты мәдениет және архив мекемелерінің заманауи талаптарына сәйкес қызмет көрсетуіне ерекше назар аударады. Меркі және Тұрар Рысқұлов аудандарында мәдениет бөлімдерін басқарған кезінде қалыптасқан оң тәжірибелерді облыс көлемінде кең түрде жүргізді. Ең алдымен, мәдениет және архив мекемелерінің материалдық-техникалық базасын нығайтуға, кадрлардың біліктілігі мен жауапкершілігін көтеруге бағытталған жұмысты ұтымды жүргізуде. Соның нәтижесінде облыс кітапханаларының барлығына дерлігі интернетке қосылды. «Электронды Үкімет» желісін тиімді пайдалану арқылы барлық мәдениет мекемелерінде бұл жұмыс үйлесім тапты. Мұрағаттарда тарихи құжаттарды электронды-сандық түрге көшіру жұмысы жанданды. Ең бастысы – соңғы жылдары тарихымыздың темірқазығы Тараз және оның айналасындағы ортағасырлық қалаларда қазба жұмыстарын жүргізу арқылы тарихымыз бен мәдениетімізді әлемге таныту бағыты үрдіс алды. Жаңа археологиялық қазба жұмыстарын жүргізе отырып, ашық аспан астында музей жасақтау бағытында жұмыс жанданды. Кітапхан алар мен клубтардың көпшілікке қызмет көрсетуін жаңа сатыға көтерді. Дүйсеналы Дыбысалыұлының бастамасымен ғалымдармен, жоғары оқу орындарымен мәдениет және архив мекемелерінің байланысы нығайды. Қазақстан Ғылым Академиясының Ш.Уалиханов атындағы ғылыми-зерттеу әдебиет институтымен және Тараз мемлекеттік педагогикалық институтымен өзара ынтымақтастықты дамыту бағытында меморандумға қол қоюы осыған дәлел.

Д.Д.Бықыбаевтың бастамасымен жергілікті сазгерлердің, суырып-салма және жас ақындардың шығармашылығын арттыру, оларды ынталандыру жұмысы қолға алынды. Сазгерлердің әндері жазылған үнтаспалар шығарылып, жас ақындар арасында айтыс, мүшайра ұйымдастыру дәстүрі қалыптасты. Ол жас дарын иелерінің өнер өлкесіне есік ашып, өнерлерін дамытуға ықпал жасауда да талант иелерінің алғысына бөленіп жүр. Ол тәрбиелеген, баулыған, қазір өнерлерімен бүкіл елімізге танылған таланттар – Досымжан Таңатаров, Тахмина Әшімбекова, Оңал Азаматова, Жалғас Толғанбай тағы да басқа таланттар халықаралық, республикалық байқаулардың лауреаттары.

Халық шығармашылығын көтеру бағытында аудандарда көркем өнерпаздардың ансамбльдерін ұйымдастыру, халық театрлары мен үздік мәдениет ошақтарының жұмыстарын жандандыру бағытында жүргізілген жұмыстар өз нәтижесін беруде. Кәсіби және көркемөнерпаздар ұжымдары арасында байқаулардың, конкурстардың, өнер фестивальдарының мазмұны артып, мәні көтерілді. Қазір Жамбыл жерінде өтетін халықаралық ән конкурстарына, байқауларына, фестивальдарына танымал өнер шеберлері қуана қатысады. Ол таланттардың танылуына бағытталған жұмысты да үйлесімді жүргізуде. Кезінде халықтың сүйіспеншілігіне бөленген сазгер Мэлс Өзбековтың кең танылуына бағытталған бір ғана жұмыс осыған дәлел. Тәуелсіздігіміздің алғашқы жылдарында мәдениет саласында болған қиыншылықтарды қызметкерлердің жеңе білуіне, мәдени-әлеуметтік ғимараттарды сақтап қалуына күш-жігерін жұмсай білуі бүгінгі күні оны мәдениет қызметкерлерінің құрметіне бөледі.

Д.Д.Бықыбаев іскер басшы болуымен бірге елге танылған өнер иесі. 2002 жылы Қазақ радиосының ұйымдастыруымен өткен «Жаңа ән тыңдайық» бағдарламасында «Біз екеуміз» әні үздік деп танылып, «жыл әні» атанды. Сондай-ақ Ш.Әбішевтің сөзіне жазылған «Анашым», «Жазығым не?», Ш.Мамасерікованың «Әже әлдиі», «Сағыныш», М.Ысқақтың сөзіне жазылған «Нәзігім», «Гүл көктем», Ғани Әлімбековтың сөзіне жазылған «Тағы да келді бір көктем», «Жеттің бе көктемім», «Келерсің сен», Жаңыл Асылбекованың сөзіне жазылған «Тұманда», Арғынбай Бекбосынның сөзіне жазылған «Мэлстің соңғы әні», С.Қожекенің сөзіне жазылған «Киелі менің Құланым», «Ақкөл» осылар сияқты 50-ден астам әндері көптеген тыңдарманның жүрегіне жол тапты. «Шал тауында ауылым» атты ән жинағы шықты.

Дүйсеналы Дыбысалыұлы халық рухын көтеруде, ұлттық құндылықтардың салтанат құруына бағытталған жұмыстарды жүргізуде өзінің ұлтжанды азамат екенін көпшілік жақсы біледі. 1991 жылы халық батыры Сыпатай Әлібекұлының кесенесін салудағы және 2015 жылы Қазақ хандығының 550 жылдығының Таразда тойлану кезінде ұйымдастырушылық және үйлестірушілік қабілеті ерекше жарқырап көрінді. Ұлық той қарсаңында оның ұйымдастырған «Қазақ хандығы ту тіккен өлке» атты тарихи-мәдени экспедиция облыс халқының рухын көтеруге ерекше ықпал жасады. Облыстың зиялы топ өкілдерінен, тарихшылардан, өлкетанушылардан және мәдениет қызметкерлерінен, ақын-жыршылардан құрылған экспедиция халқымыздың тарихы мен мәдениеті, өнері туралы әңгімелері баршаның көңіліне нұр құйды, осы игі істің басы-қасында Д.Д.Бықыбаев жүрді.

Ұзақ жылдардағы еселі еңбегі ескеріліп, аудандық мәдениет бөлімдерінің дамуына айрықша қосқан үлесі үшін 2001 жылы Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінің «Мәдениет қайраткері» төсбелгісімен марапатталып, 2005 жылы Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен өткізілген «Үздік ауылдық клуб, Мәдениет үйі», «Үздік ауылдық кітапхана» республикалық байқауына белсене қатысып, ауыл мәдениетінің дамуына қосқан үлесі үшін алғыс жарияланған. 2011 жылы «ҚР Тәуелсіздігіне 20 жыл» мерекелік медалі, 2015 жылы «Қазақстан Халықтары Ассамблеясына 20 жыл» мерекелік медалімен, Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған медалімен, халықаралық мұражайлар кеңесінің комитеті заңды тұлғалар бірлестігі ИКОМ «Музей саласын дамытуға қосқан үлесі үшін» төсбелгісімен марапатталды. Облыс мәдениеті мен өнерін дамытуға қосқан ерен еңбегі облыс әкімі, облыстық мәслихат хатшысы, «Нұр Отан» партиясы, министрлік пен аудан әкімдіктерінің тарапынан жоғары бағаланып, Құрмет грамоталарымен, Алғыс хаттармен марапатталды. 2016 жылы Елбасы Жарлығымен «Құрмет» орденімен наградталды. Ұл-қыз тәрбиелеп, немере сүйген ата.

Дереккөз

өңдеу
  1. Дүйсеналы Дыбысалыұлы  (қаз.). jambyl-tylek.kz (12 мамыр 2020). Тексерілді, 21 сәуір 2021.
  2. Ел азаматы  (қаз.). jambyl tv (21 желтоқсан 2022). Тексерілді, 21 сәуір 2023.
  3. Таразда сазгер Дүйсенәлі Бықыбаевтың ән кеші өтті  (қаз.). sn.kz (27 қараша 2017). Тексерілді, 21 сәуір 2018.
  4. Қазағымның үнісің сен, домбыра!  (қаз.). aqjolgazet.kz (3 шілде 2018). Тексерілді, 21 сәуір 2019.
  5. Сазгер Дүйсенәлі Бықыбаев шығармашылық кешін берді  (қаз.). z-taraz.kz (5 қараша 2021). Тексерілді, 21 сәуір 2022.