Дәндібай қорымы

Дәндібай қорымы – қола дәуірінен, ерте темір дәуірінің кейінгі кезеңдерінен сақталған қорым. Қарағанды қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 60 км жерде, Шерубай–Нұра өзендерінің оң жағалауында, бұрынғы Дәндібай ауылының жанында орналасқан. 1947–48 жылдары Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясы (жетекшісі Ә.Х.Марғұлан) зерттеген. Бұған дейін 1933 ж. КСРО Материалдық мәдениет тарихы мемлекеттік академиясының экспедицясы (жетекшісі П.С.Рыков) тауып, 8 ескерткішті зерттеген. Оның 6-уы қола дәуіріне, 2-уі («мұртты» оба мен тас оба) ерте темір дәуіріне жатады. Ескерткіштер – тігінен қадалған және қырынан қойылған тастардан тұрғызылған дөңгелек қоршаулар түрінде. Олардың ішінен 6 бейіт ашылып, бір қоршау құрбандық шалатын орын екендігі анықталды. Адам қойылған көрлердің қабырғалары, негізінен, жалпақ тастармен шегендеп өрілген. Ішіндегі адамдар бүктетіліп, оң және сол жақ бүйірімен жерленген. Бас жағына қыш ыдыстар қойылған. Сондай-ақ әр түрлі салпыншақтар, мыс моншақтар табылды. Бірқатар мәйіттің сүйектері өртеліп, күлі жерленген. Көрдің қабырғаларын таспен шегендеу мен мәйітті өртеп, күлін қою салттары зерттеушілердің оны Нұра кезеңі деп атауына басты негіз болды. Дәндібай қорымындағы бір «мұртты» обадан отқа табыну салтының айғағы – күл мен көмір, ал екінші обадан мұсылман дәстүрімен жерленген адам мәйіті ашылды.