Дөп

тұп-тура мағыналарын береді. «Кәленнің жас өміріндегі зор қуанышына дөп келіппіз»

Дөп, дөп келу. Дәл, нақ, тұп-тура мағыналарын береді. «Кәленнің жас өміріндегі зор қуанышына дөп келіппіз» (С. Омаров, Дала қызы).

Кейбір түркі тілдерінің мәліметтеріне зер салсақ, «дөп» сөзінің ертеректегі тұлғасы мен мағынасы өзгеше екендігі байқалады. Шор тілінде: тәп — уақыт; қойбол, сагай тілдерінде: теп — уақыт мағынасында қолданылады.

Осыған қарағанда, араб тілінен «уақыт» сөзі қазақ тіліне ауысқанға дейін «теп», «төп» тұлғаларының бірі қолданылған деуге тура келеді. Кейін келе олар сәл-кем тұлғасын өзгертумен бірге, мағынасына да азын-аулақ өзгеріс енгізіп, «дәл», «нақ» сияқтыларды ұғындырған. «Дәл келдік» деудің орнына «уақытында келдік» десек те түсінікке ақау түсе қоймайды. Ал «тәп», «теп» тұлғаларыиың «дөп» қалпына келуі де түркі тілдеріндегі дыбыс сәйкестігіне қайшы келмейді.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6