Екідің-I
Басқа мағыналар үшін Екідың деген бетті қараңыз.Екідің-I – Қостанай облысының республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштер тізіміне енген VII-IX ғасырлардан сақталған сәулет өнері ескерткіші. Қазақстанның жалпыұлттық қасиетті нысандар тізбесіне енген.
Орналасқан жері
өңдеуАрқалық әкімшілігінің аумағындағы Екідің ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 1,5 км жерде, Қараторғай өзені оң жағалауында орналасқан.
Кезеңі
өңдеу
Шамамен VІІ-ІХ ғғ., сондай-ақ ерте темір дәуірі деген тұжырымдар бар.
Тарихи деректер
өңдеуЕкідің-І – бір-біріне салыстырмалы түрде жақын орналасқан екі рәсімдік құрылымдардың бірі. "Еки дын" қазақ тілінен "екі дің" деп аударылды. Дің – дәстүрлі тастан жасалған сфералық пішінді дала құрылысының архаикалық түрі. Дің пішіні бойынша дәстүрлі ежелгі "шошала" – киіз үйдің алғашқы прототипіне ұқсас.
Екідің-І қорған үйіндісі тас пен топырақтан құралған. Үйіндінің жалпы диаметрі – 15 м, биіктігі – 0,7 м. Қорған айналасында ені 5 м және тереңдігі 0,3 м ор қазылған. Ор қорғанды толық қоршамайды, оңтүстік-шығыс жағында ені 0,15 м өткел бар.
Жалпы, жергілікті нанымдарына сәйкес, Екідің І-дің, бұл аймақтың өзі сияқты, қасиетті мағынасы зор.
XX ғасырдың 80-ші жылдары жергілікті халықтың күшімен және қаражатымен аймақтың маңызды этникалық естелігі, ерекше тарихи нысан болып табылатын Екідің I кешенін жартылай қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді. Бүгінде Екідің I танымал туристік және зиярат нысаны болып табылады.[1]
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Қазақстанның тарихи-мәдени нысандарының және жаппай зиярат ету орындарының альбомы/ ; ҚР Мәдениет және спорт министрлігі, Қазақ ғылыми-зерттеу мәдениет институты ; [жоба авторы Т. Бекбергенов ; бас ред. А. Р. Хазбулатов]... – Астана : [б. ж.], 2018. - 495 б., суретті; . – Библиогр.: 490 б. . – 100 дана – ISBN 978-9961-23-485-9