Еменшіл сұлыкеш

Еменшіл сұлыкеш (Emberiza aureola) шағын денелі (19-22 г), өте көркем сұлыкеш.

Еменшіл сұлыкеш
Adult female
Амандық күйі
Сурет:Status IUCN3.1 EN.svg Жойылу қаупіндегілер (IUCN3.1)
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар Жамағаты: Хордалылар Табы: Құстар Сабы: Passeriformes Тұқымдасы: Emberizidae Тегі: Emberiza Түрі: E. aureola
Екі-есімді атауы
Emberiza aureola Pallas, 1773

Emberiza aureola

Биологиялық сипаттама

Жоны - қошқыл сарғылт, бауыры - лимонтәріздес сары, жемсауын сарғылт жолақ басып өтеді, қанатында және құйрығында ақ теңбілі бар, басының екі жағындағы маңдайы мен тамағындағы қара реңі арқылы аталықты басқа құстардың арасынан айқын көруге болады. Аналығы ашықтау өңді және қара түс болмайды, алайда жоны - қоңырқай, бауыры - сары, көмескілеу болуы да мүмкін. Басқа сұлыкештер тәрізді еменшіл сұлыкеш аралас жем жейді, балапандарды бунақденелілермен қоректендіреді. Ұялары жерде, құрғақ орындарға орналастырыдады, алайда кейде су жанындағы төмпешікке салады. Салындыдағы 4-6 қошқыл теңбілдер мен жіңішке сызықтармен мәрмәр түсті етіп безендірілген зәйтүн түстес - көгілдір түстен қоңырқай түске дейін боялған жұмыртқаларды ата-енелері ұяда кезектесіп, 13 күнге жуық басады. Балапандарын да ата-енелер 13-14 күн бірлесіп қоректендіреді. Бір жазда бір рет балапан өргізеді. Күзгі үшып өтуі туралы мәлімет жоқ.

Таралуы

Бұл шығыс азиялық сұлыкеш бүкіл XX ғасыр барысында түрдің бір бағытта - батыста және оңтүстік батыста ұдайы таралуына жазушылар мен ғалымдар шығармасында мысал қызметін атқарды. Ол Қазақстанда орманды даланың шығыс және солтүстік өңірлеріне таман қоныстанады. Еменшіл сұлыкеш бұталарaы бар ылғалды, шөбі биік шалғынды үлескілерді ұнатады. Қыста Оңтүстік-Шығыс Азияға ұшып кетеді, сонымен бірге ұялайтын аймақтың батыс бөлігінен (одан таяуда ұшып келсе де) алдымен шығысқа, соңынан батысқа ұшып кетеді. Сондықтан еменшіл сұлыкештің Қазақстанға ұшып келуі еш жерде айқын емес.

Дереккөз

1. Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.