Есеп айырысу теңгерімі

Есеп айырысу теңгерімі - белгілі бір елдің нақты бір кезенде туындаған ақшалай талаптары мен міндеттемелерінің өтелу мерзіміне қарамастан арасалмағы.

Оның активінде:

• тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің экспорты,
• шетелдік туристердің тартылуы,
• сыртқы несиелердің бөлінуі,
• шетелде материалдық активтердің орналасуы
• осы мемлекеттің өкілдерінде шетелдік өкілдерге қойылатын ақшалай талаптардың пайда болуын туғызатын экономикалық сипаттағы басқа да нақты операциялар көрсетіледі.

Пассивінде:

• тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің импортынан,
• шетелдік туризмнен,
• шетел елшіліктері мен өкілдіктерін ұстаудан,
• несие алудан,
• шетел активтерін орналастырудан, т.б. туындайтын ақшалай міндетгемелер көрсетіледі.

Есеп айырысу теңгерімі осы елдің басқа мемлекеттерге несиегер немесе борышқор болып табылатын-табылмайтынын көрсетеді. Есеп айырысу теңгерімінда ұзақ мерзімді операциялар да (бағалы қағаздарды сатып алу мен сату, капиталдарды тікелей орналастыру, кәсіпорындарды сату, ұзақ мерзімді несиені беру мен өтеу), қысқа мерзімді операциялар да (сауда және банк несиелері, валютаның экспорты мен импорты, т.б.) қамтылады.