Есет Төлепұлы

Есет Төлепұлы (1820, қазіргі Сырдария ауданы Шаған ауылы – 1882) – би. Дербіс Алаша руынан шыққан. Сыр бойындағы қарақалпақ-қазақ арасындағы жер қоныс дауын әділ шешіп отырған. Есет ел билігіне 19 ғасырдың 50-жылдарында-ақ араласа бастаған. 1850 жылдардағықазақ – орыс қатынастарына байланысты құжаттарда Есет есімі жиі аталады. Ақмешіт қорғанын алуға қатысқаны, үшін Есетті Ресей үкіметі «Қасиетті Анна» ленталыкүміс медальмен марапаттаған. Орынбор қазақтарының 4 депутациясы құрамында 1860 жылы Санкт-Петербургте болған. Депутация мүшелерін патшаның 1860 жылы 9 тамызда қабылдаған. Есетке 1860 жылы 15 сәуірде зауряд-хорунжий атағы берілді. 1863 жылы Шаған өңірінен ашылған пошта бекетін басқарған. 1863 жылдары Құнанбай Өскенбайұлымен біргеМеккеге барып қайтқан. Есет жайында ел аузында сақталған аңыз-әңгімелер, ақын-жыраулардың өлең-жырлары көп. Шаған ауылындағы кесенесі жөнделіп, басына белгі қойылған. Ауылдың орталығы көшесіне Есет аты берілген.