Жанқожа Мергенов

Мергенов Жанқожа - Батыc Алашорданың саяси қимылдарына белсене қатынасқан қайраткер. Орал облысы, Гурьев уезі, Акрап болысының 6 ауылында 1875жылы 8 ақпанда дүниеге келген. 1893-1897 жылдары Орынбор Қырғыз мұғалімдер мектебінде дәріс алған. Білімді, іскер, саясаткер, алғыр ұйымдастырушылық кабілетімен көзге түскен адам.
1917 жылы желтоқсанда екінші жалпы қазақ съезіне құрметті адам ретінде арнайы шақырылып, Алашорданың уақытша кеңесінің құрамын жасақтау ісіне қатынасады, ұлт кеңесінің жиналыс өкілі болып белгіленеді. Осыған қарағанда, сол кезде жасы егде тартқан, елге беделді, аузы дуалы ақсакалдардың бірі болса керек. 1918 жылы мамырда Жымпитыда өткен төртінші Орал облыстық қазақ съезі/қазақ съезінің төралқа төрағасының орынбасары болуы да Ж.Мергеновтің өз тұстастары құрмет тұтқан іскер азамат екенін дәлелдейді. Сол сиезде Ойыл уәлаяты уақытша үкіметінің мүшесі болып қабылданып, Ойыл уәлаятының ішкі істеріне жауапты болады. Сол кезде ол қазақ халқының ішкі берекесін шайқалтпау, сыртқы жақта беделін асыру бағытында көп игі істер тындырады. Мансап иеленіп тұрған кезінде елге әділ, ағайынға мейірімді бола біледі. Ең бастысы, Ойыл уәлаятында халыққа жағымды, үкіметке беделді адам болған.
Сондыктан 1918 жылы қыркүйекте Ойыл уәлаяты тараған соң да Комучпен келісім бойынша Ойыл уәлаятының комиссары ретінде жұмыс істей береді. 1918 жылы күзде Сібір үкіметі құрылғанда комиссариат қызметі тоқтатылды. Одан соң Шыңғырлау уездік жер басқармасының төрағасы болады.
1918 жылдың аяқ шені мен 1919 жылдың басында халык милициясына жігіт алу, азық-түлік жинау мақсатында Темір, Елек, Қобда бағытында қарекет еткен Алашорданың жедел отрядын басқарады. Бұл ел сенімін аркалаған азаматтың өз ұлты үшін істегет игі істерінің бірі ғана. Ж.Мергеновтің осыдан кейінгі өмірі туралы дерек сакталмаган.

Дереккөздер

2. Орынбор Қырғыз мұғалымдер мектебінің 12.05.1897ж. берілген куәлігі. (Нұрлан Жұмағалиев, Ақтобе, 2022ж.)