Жарқын Жақияұлы Шәкәрім

Жарқын Жақияұлы Шәкәрім (4.5.1947 - 16.4.2019), Шығыс Қазақстан облысы Аягөз қаласы) - домбырашы-күйші, музыка зерттеушісі, Қазақстанның еңбегі сіңген қайраткері (1998). Қарағанды музыкалық училищесін(1968),

  • Алматы консерваториясын (қазіргі Қазақ ұлттық консерваториясы) (1973).
  • 1973 - 1976 жылдары Мәскеудегі Бүкілодақтық "Мелодия" фирмасының Алматы күйтабаққа жазу студиясында аға редактор,
  • 1976 - 1980 жылдары "Жалын" баспасында редактор,
  • 1980 - 1982 жылдары Республикалық музыка аспаптары мұражайының директоры,
  • 1982 - 1983 жылдары Қазақ филармониясында күйші - лектор.
  • 1983 жылдан Қазақ теледидарының музыка бағдарламалары Бас редакциясының редакторы, бөлім меңгерушісі бола жүріп "3амана бұлбұлдары", "Домбыра сазы", "Терме", "Шашу", "Музыкалық киножинама", "Күй-шежіре", "Інжу-маржан", тәрізді хабарларды жарыққа шығарды.


Шәкәрім фонографқа жазылған (1925) Әміре Кашаубаевтың дауысы сақталған "Ағаш аяқ", "Смет", "Бесқарагер", "Жалғыз арша", "Үш дос", "Балқадиша", "Дудар-ай" әндері үнтаспасын (валик), Мәскеудің Орталық мұрағатынан тауып (1974), Серке Қожамқұлов, Әлікей Марғүлан, Сапарғали Бегалин, Жүсіпбек Елебеков, Әнуарбек Байжанбаевтардың қатысуымен күйтабағын автор ретінде жарыққа шығарды (1975). Шәкәрім - "Әміре" (1977), "Ән жүлдызы" (1978), "Амре Кашаубаев" (орыс тілінде, 1980), "Малайсары би-ден Шәмілге дейін" (1997), "Ән асқары" (1998), "Құрманғазы" (ғылыми кеңесші, 1998), "Нұрғиса Тілендиев" (Дариға Тілендікелінімен бірлесіп жазған, 2003) кітаптарының авторы. Шәкәрім - "Қазақстан" Республикалық телерадио-корпорациясы АҚ жобасы бойынша жарыққа шыққан "Мәңгілік сарын" деп аталатын қазақ күйлерінің антологиясын (255 күй топтастырылған) шығаруға үлес қосып (2005), жауапты редактор болды. Шәкәрім ұмытыла бастаған көне саз аспабы - үш ішекті домбырада шебер орындаушы, насихаттаушы. Оның репертуарында "Жорға аю", "Көктөбел", "Кеңес", "Үзбе", "Толғау", "Қыз мұңы", "Қабанбай" сияқты халық қүйлері, Нұрғалидың "Көк қаршыға" күйі, сондай-ақ, өзі шығарған "Анадан аманат", "Абыралыдағы ата зары", "Дүние-кезек", т.б. күйлер бар. "Сазген" фольклорлық ансамблін ұйымдастырушы (1980), алғашқы көркемдік жетекшісі. Мәскеуде өткен 12-Дүниежүзілік жастар мен студенттер фестивалінің (1985) дипломанты, КСРО Бүкілодақтық "Білім" қоғамының "Ерен еңбегі үшін" медалімен марапатталған (1989).[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8

Сілтемелер

өңдеу