Жатаған укекіре

Жатаған укекіре ( лат. Acroptilon repens) - Астралылар тұқымдасының Маралтамыр тегіне жататын мәдени дақылдар түрлеріне орасан зиян келтіретін арамшөп өсімдік.

Жатаған укекіре

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
(unranked) Asterids
Сабы: Asterales
Тұқымдасы: Asteraceae
Кіші тұқымдасы: Carduoideae
Тайпасы: Cynareae
Тегі: Маралтамыр
Cass.
Түрі: R. repens
Екі-есімді атауы
Rhaponticum repens
(Карл Линней) Hidalgo
Синонимдері
  • Acroptilon angustifolium Cass.
  • Acroptilon australe Iljin
  • Acroptilon obtusifolium Cass.
  • Acroptilon picris (Pall. ex Willd.) C.A.Mey.
  • Acroptilon picris (Pall. ex Willd.) DC.
  • Acroptilon repens (L.) DC.
  • Acroptilon serratum Cass.
  • Acroptilon subdentatum Cass.
  • Carduus picris (Willd.) Sweet
  • Centaurea picris Pall.
  • Centaurea picris Pall. ex Willd.
  • Centaurea repens L.
  • Serratula picris (Pall.) M.Bieb.

Жатаған укекіренің отаны - Орталық Азия.

Жатаған укекіре өз тұқымынан және тамыр жүйесінен улы заттарды бөлу арқылы аллелопаттық әсер етеді. Арамшөп үй және түз жануарларына,соның ішінде жылқы малына, өте зиянды. Жатаған укекіренің тереңге таралған тамыр жүйесі, топырақты өңдеу жұмыстарын қиындатып, агротехникалық шараларды жүргізуде қиыншылық тудырып, шығындар көлемін едәуір көбейтеді.

Арамшөп шаршы метр жерге 100 сабаққа дейін топталып, шоғырланып өседі. Жатаған укекіре тұқыммен көбею және вегетативті жолмен, яғни тамырдың балғын бұтақшаларымен, тамырсабақтарымен және тамыр кесінділерімен, көген тамырларымен көбейеді.

Тамыр кесінділері топырақта 3 жылға дейін өміршеңді болып келеді. Тұқымдары топырақта 5 жылға дейін сақталады.

Мамыр-маусым айларында гүлдейді, жемісті маусым-шілде айларында береді. Себетгүл шоғыры өте жүзгіш болып келеді, сондықтан ағын су, жауын-шашын суымен, суармалы сулармен, тұқымдық материалмен және сабанмен, шөппен таралады.

Биіктігі 20-70 см. құрайды, сабақтары тік болып, жапырақтары кезектесіп орналасады. Жатаған укекіренің түсі сұр-жасыл болады.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Сырым елі газеті, 27 маусым, 2013 жыл