Желкелік
Желкелік – аттың желке тұсына келетін жүгеннің, ноқтаның құрамдас бөлігі, яғни екі жақтаудың түйіскен жері.
Сипаты өңдеу
Жүген ноқта жақтауының қамшылар жағы ұзындау келеді де, аттың желкесін орап келіп, мінер жақтауға тоға арқылы бекітіледі. Ат желкесін орап тұрған осы бөлшек - "желкелік" аталады.
Жүген, ноқтаны кеңейту, тарылтуға арналған жырым сол желкеліктен шығарылған. Бұл жырымның ұзындығы бір сүйемдей. Онда тоғаның тілі түсетін 3-4 көз (тесік) бар. Жырымның ұшы салақтамау үшін тоғаның артында жақтауға бекітілген кішкене қайыс бүлдіргі болады. Жырымның артық ұшы сол бүлдіргіден өткізіледі.
Егер жүген-ноқта қайыстан, жіптен түйілген болса, тарылтатын желкелік пен ағытып түйілген болса, тарылтатын желкелік пен ағытып түймелеп тұратын сағалдырық сияқты бөлшектер тоғасыз жасалады. Қайыстан түйіп жасалған тұрманда жалғастырылатын, бекітілетін орындар көбінше шалып байлайтын тұйық бүлдіргелі немесе түймелі, тиекті, түйме баулы болып жасалынады.[1]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ ҚАЗАҚТЫҢ ЭТНОГРАФИЯЛЫҚ КАТЕГОРИЯЛАР, ҰҒЫМДАР МЕН АТАУЛАРЫНЫҢ ДӘСТҮРЛI ЖҮЙЕСI. Энциклопедия. – Алматы: РПК “СЛОН”, 2012. – (илл.) ISBN 978-601-7026-17-23-том: К – Қ – 736 бет.ISBN 978-601-7026-21-9