Жер асты құрылыстары

Жер асты құрылыстарыжер астында орналасқан ғимараттар. Оларға туннельдер, метрополитендер, су және электр станциялары, қоймалар, тоңазытқыштар, резервуарлар, тұрмыс шаруашылық құбырлары, жер астындағы гараждар, жер асты кен орындары т.б. жатады. Жер асты құрылыстарының өлшемдері алуан түрлі және олардың орналасу тереңдігі жер қыртысының әр түрлі деңгейінде болады. Жер асты құрылыстары тау-кен өнеркәсібінде кең тараған. Тау-кен жер асты құрылыстарының биіктігі мен аралық ендері бірнеше ондаған метрге дейін жетеді. Жер асты құрылыстары ішінде қоймалар, тоңазытқыш ғимараттары ерекше орын алады. Мұндай ғимараттарды, әдетте, табиғи үңгірлерді, кені алынған кеніш-шахталарды пайдаланып салған тиімді. Қазіргі кезде жер астында ауыз су резервуарлары, мұнай өнімдерін және сұйылтылған газдарды сақтайтын қоймалар жиі салынады. Кейбір сақтау орындары мен резервуарлардың сыйымдылығы жүздеген мың м³-ге жетеді. Қала шарушылығының жер асты құрылыстарына: жауын-шашын, еріген және лас суларды ағызып әкететін ашық не жабық тәсілмен салған коллекторлар, газ, жылу құбырларын және кабельдер мен әр түрлі электр, телефон сымдарын жүргізетін туннельдер жатады. жер асты құрылыстары темір-бетоннан, металл құрылымдарынан жасалады. [1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ энциклопедиясы,3 том