Жоба:Инкубатор/Ёсано Акико

Ёсано Акико
Хо Сё
[[Сурет: |220px]]
Туған кездегі есімі	Хо Сёко
Туған күні	7 желтоқсан 1878 (1878-12-07)
Туған жері	Сакаи, Осака префектурасы
Қайтыс болған күні	29 мамыр 1942 (1942-05-29) (63 жас)
Қайтыс болған жері	Токио, (Жапония)
Мансабы	Ақын
Шығармалардың тілі	Жапон тілі
Дебюті	"Оралған шаш" (1901)

Ёсано Акико (жапон. 与謝野 晶子, 7 желтоқсан 1878 жыл, Сакаи, Осака префектурасы — 29 мамыр 1942 жыл, Токио) — Жапон ақыны. "Оралған шаш" (1901), "Кішкентай желпуіш" (1904), "Махаббат шапаны" (1905), "Биші" (1906) жинақтарының авторы. Шын аты Хо Сё (жапон. 鳳 志よう хо: сё:).

Танка мен синтайси поэзиясының теоретигі, әдебиеттанушы, проза жазушысы ретінде де өнер көрсетті. Ёсано Акико Мурасаки Сикибудың "Гендзи-моногатари" X ғасырдағы классикалық романын қазіргі жапон тіліне аударған. "Мурасаки Сикибу күнделіктері", "Идзуми Сикибу күнделіктері" классикалық кезең жазушыларының күнделіктерін аударған.

Өмірбаян

Ёсано Акико (Хо Сёко) 1878 жылы Сакай сауда қаласында дүниеге келген. Оның әкесі Хо Сёсити кондитерлік дүкенге ие болды, империялық соттың жеткізушісі болды, алайда саудадан гөрі ол өнер мен ғылымға қызығушылық танытты. Сёко керемет білім алды, классикалық жапон поэзиясын жақсы көрді. Оның алғашқы романтикалық өлеңдері "Мёдзё" ("Таңғы жұлдыз") журналының беттерінде жарияланды, оның редакторы ықпалды ақын Ёсано Тэккан ("Жолбарыс") болды. Ол оның лирикасының кейіпкеріне айналды: Акико (бұл уақытта әлі өзінің шын атымен басылған) және Тэккан, соңғысы үйленгеніне қарамастан, роман бастады. Ёсано Акико өлеңдерінің алғашқы жинағы — "Оралған шаш" (жап. みだれ髪 мидарэгами, ортағасырлық поэзияда бос шаш құмарлықты білдіреді) - 1901 жылы жарық көрді және бірден поэзия білушілерінің назарын аударды.

Акико ата-анасының үйінен кетіп, сол кезде бірінші әйелі Такиномен ажырасқан Тэкканға кетеді. Ол өлең жазып, жаңа кітаптар шығарады ("Кішкентай желпеуіш", "Махаббат шапаны"), "Мёдзё" және "Субаруда" басылып шығады. Сыншылар Ёсано Акиконың 1901-1910 жылдар аралығында жасаған өлеңдерін оның жазғанының ең жақсысы деп таниды. Жазушыға шынайы атақ келеді; ол әдебиеттанушы ретінде әрекет етеді, очерктер, мақалалар мен эсселер жазады, ортағасырлық классикалық шығармаларды ("Гандзи туралы әңгіме", "Эйга-моногатари") қазіргі жапон тіліне аударумен айналысады. Тэкканмен некеде Ёсано Акико бақытты болды, олардың он бір баласы болды.

1935 жылы Ёсано Тэккан қайтыс болады. Акико "Ақ шағала жинағы" өлеңдерің оған арнап жазды.

Ёсано Акико 1942 жылы қайтыс болды.

Көзқарастар

Ёсано феминизмді ашық қолдады, әйелдер құқығын жақтады және "Бунка-гакуин" әйелдер институтын құрды[ja].

Оның пацифизмі туралы пікір кең танымал болды. Бұл көбінесе сенсациялық "Сүйікті, өз өміріңізді бермеңіз...» (1904) өлеңнің жариялануымен байланысты. Поэма орыс-жапон соғысына қатысқан ағасына арналған және ақынның ең танымал шығармаларының бірі болды. Алайда, кейінірек, Ёсано белсенді Манчжурияға жапон араласуды қолдады, және жапон жауынгерлерін қиындықтан мен өлімнен қорықпауға шақырды, өйткені "Шайқас алаңында қайтыс болғанда, жауынгердің қанды денесі Сакура гүлінен де таза болады".

Лирика

XIX-XX ғасырлар шебі "Жапон поэзиясының күміс ғасыры" деп аталады. "Мэйдзи реставрациясынан" кейін Жапония Батыс ықпалына жол ашады; дәстүрді қайта құру қажеттілігі туындайды (поэтикалық қана емес). Ёсано Тэккан, Китахара Хакусю, Ишикава Такубоку сияқты байсалды ақындар романтикалық "Таңғы жұлдыз мектебіне" қосылды — оған Ёсано Акико да тиесілі болды. Ақын өз өлеңдерінде дәстүрлі моральға қарсы шығады, еркін махаббатты, жеке тұлғаны босатуды жақтайды; ол классикалық поэзияның символикалық бейнелерін (гүлденген шие, хаги, бива, оттар) батыстық қарыздармен үйлесімді түрде үйлестіреді. Кейбір өлеңдердің ашық эротикасы үшін бірнеше рет қатты сынға ұшырады. Акико лирикасының негізгі тақырыбы - махаббат, өлеңдердің көпшілігі Тэкканға арналған. Оның шығармашылығына орта ғасырлардағы әйгілі ақындар Идзуми-сикибу, Оно-но Коматидің өлеңдері қатты әсер етті.

Библиография

• Оралған шаш (1901)
• Кішкентай желпеуіш (1904)
• Махаббат шапаны (1905)
• Биші (1906, бірлескен авторлары Томико Ямакава және Масако Масуда)
• Мәңгілік жаз (1908)
• Саохимэ (1909)
• Көктемгі балшық жинау (1911)
• Теңіздің көк толқындары (1912)
• Жаздан күзге дейін (1914)
• От құсы (1919)
• Шөптің арманы (1922)
• Алыстан жүрек пейзажының көрінісі (1928)
• Ақ шағала жинағы (1935)

Дереккөздер

1. Биография Акико Йосано