Жылысу (сөз құрамындағы өзгеріс)

Жылысу — тілдің даму барысында сөз құрамындағы морфемалардың ара жігінде болған өзгеріс.

Жылысудың нәтижесінде сөз құрамы алғаш қалыптасқандағыдай емес, басқаша жіктелетін болады. Мысалы, сярбо туынды етістігі осы күнгі сярб/түбірінен емес, тарихи сарб/түбірінен шыққаны белгілі. Кейінгі даму барысында түбірдегі г дыбысы түсіп қалған, бірақ ол біржолата жоғалып кетпеген: етістік тудырушы -ай жұрнағының құрамына жылысып, одан -гай жұрнағы туған. Қазақ тілінде Жылысу буын құрамында жиі кездеседі: жыл — жы-лы, жылына; айт — ай-тып. Жылысу әсіресе флектив тілдерге тән. "Жылысу" терминін енгізген В. А. Богородиикий.[1]

Дереккөздер

өңдеу
  1. Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл. ISBN 9965-409-88-9