Жыныс қатынасынан жұғатын аурулар

Үлгі:Infobox disease Жыныс қатынасынан жұғатын аурулар (ағылш. sexually transmitted diseases (STD)) — көбіне жыныстық жолымен жұғатын инфекциялық аурулар.

Мерез немесе Сифилис

Бұл дертті негізінен арнаулы микробтар таратады. Әсіресе спирохеттер (Sрігоһеtа) микроскоппен ғана көруге болады. Сырт пішіні — штопырға ұқсас бұралып келеді. Бұл микроб жыныс ауруының қандай түрі болмасын барлығын жұқтырады. Денені қызарады, жара пайда болып кейіннен іріңдейді.Біраз уақыт өткеннен кейін (6 аптадан 1 жылға дейін), дененің кез келген жері бөртіп, қызарып кетеді. Бөрткені ауырмайды, не қышымайды. Жалпы адамды мазаламайды. Бұл аурудың осы кездегі белгілері, бұрынғы кездегілермен салыстырғанда мүлдем басқаша. Таңба-таңба болып шаштың түсуі, тамақ қырылдап қалады», адамның басы ауырып температурасы көтеріледі. Бірақ бұл белгілер болмауы да мүмкін. Егер сифилисті емдемесе, ол адам ағзасына төтенше құбылыстар туғызуы сезсіз. Сал ауруы (паралич), көзі көрмей соқыр болып қалуы, құлағы естімей саңырау болып қалуы, адам есінен мүлдем айрылып кетуі, тіршілік дүниесімен қоштасуы ықтимал. Сифилисті емдеу үшін ең кең қолданылатын дәрінің бірі антибиотик — пенициллин. Ол төмендегі сатыдағы саңырауқұлақтардан өндіріледі (Репіsеllinum). Сифилис жүкті анадан туылатын балаға тарауы мүмкін. Ол ауру болып туады. Сүйектері кемтар болып дүниеге келеді.

Соз ауруы немесе Гонорея

Бұл дертті де микробтар таратады. Оны геноккок деген микроағза жұқтырады. Жыныс қатынастарынан туындататын өте ауыр дерт. Ер адамдарға несеп шығару кезінде қатты ауырады. Ірің ағады. Әйелдердегі белгілері тіпті жаман. Үнемі ашып ауырып,адамның нерв жүйесіне ерекше әсер етеді. Жыныс қатынасынан кейін 2-20 күндер ішінде байқала бастайды. Емдемесе әйел адамдар бедеу болып қалады. Ер адамдарда қатты ауырады. Буындары ісіп кетіп жүре алмай қалады. Бұл дертті де дерігер антибиотикті — пенициллинді пайдаланып емдейді. Бұл аурулардан сақтанудың бірнеше жолдары бар. Олар туралы X. Қ. Сәтбаев және т.б. дәрігерлер өздерінің «валеология» атты кітабында жазған.Оқып көрем деушілерге осы кітапты оқып шығып танысуларына болады.

Гениталдық герпес.

Жыныс мүшелеріне шығатын ұшық сияқты вирустан болатын ауру. Әдетте адамның бетінде сулы көпіршік қалпында байқалады. Гениталды герпес жыныс қатынасы мен адам ағзасына жұғады. Кейіннен үлкен айық-айық жараға айналып кетеді де, қатты ауырып, нерв жүйесін хежеп жібереді. Адам өте ашушаң болады. Гениталды герпес алғашқы кезде түсі қызыл, бөртпе ретінде пайда болады. Кейін үлкен ірінді жараға айналып кетеді. Өте қиын емделетін аурулардың бірі. Гениталды герпес тұқым қуалайтын дерттердің қатарына жатады. Өйткені ол анадан балаға таратылатын дәрігерлер анықтаған. Гениталды герпестен туындайтын қорытынды: бала соқыр боп тууы мүмкін. Керең болуы да сөзсіз. Өлі болып тууы да ғажап емес. Герпестен туындайтын күйзеліс, психологиялық азаб, бас ауыру, адам шаршап – шалдығып кетеді.

Хламидиоз

Ең бір жедел түрде дамитын жыныс ауруларының бірі. Оны табу, анықтау оңай шаруа емес. Өте қауіпті дерт. Өте кең тараған сырқат. Оны емдеуде оңай емес. Дегенмен емдесе тез арада адам бұл ауырудан айығып кетеді. Емдеу үшін кебінесе антибиотиктерді қолданады. Жыныс мүшелерінің гениталды сүйелдері (полип). Жанға онша азап келтірмейтін дерт. Дегенмен аурудың қайсысы ағзаға жақсы дейсің. Негізі, гениталды сүйелдің болмағаны дұрыс, «рухани таза болсаң, денең де таза болады», «Здоровому телу, здоровый дух». Гениталды сүйел папиллом деп аталатын вирус арқылы дамыды. Гениталды сүйелді дәрігерлер тез арада жойып жіберіп адам ағзасын сауықтырып жіберіп отырады. Сүйел арнайы ерітінділермен сұйық азот ерітінділерін жағып күйдіріп жібереді. Емдеу онша қиынға түспейді. Оны емдеуден бас тартуға болмайды. Ауруды үдетіп жіберуге жол бермеу керек.

Вагинит.

Бұл дертті микробтар туғызады. Жазылатын ауру, емдеуге болады. Ауруды жасыруға болмайды. «Ауруын жасырған өледі» дейді қазақ. Қазіргі кездегі медицина күшті ғой. Көптеген ауруларды бірден жазып жібереді. Дәрігерлер көп біледі. Тек білімді дәрігерлердің қолына түсуге тырысу керек. Айта кететін бір жәй дәрігерлер тегіннен-тегін ештеңе жасамайды. Жаныңнан ештеңені аяудың қажеті жоқ. Олардың жасаған еңбегіне қарай көңілдендіріп, рахметіңді айтуың керек.

ЖИТС

aids

ЖИТС, ағылш. AIDS, «Жүре пайда болған иммундық дефицитiнiң синдромы» — аса қатерлі вирустық дерт.

ЖИТС — ағзаның қорғаныс қабілетінің әбден әлсіреуінен туындайтын синдром, адам ағзасындағы иммундық жүйені бұзатын арнаулы вирустар болады. Олар барлық ауруларды денеге дарытпай тұратын иммундық жүйені жойып жіберіп отырады. ЖИТС адамдар арасында кеңінен таралған дерттер қатарына мына төмендегілер жатады:

1. Кальций саркомасы, тері қатерлі ісігінің бір түрі,
2. пневмококкті пневмания.

ЖИТСтің бірінші басталған кезеңі Америкада болған. Бұл 1981 жылы болатын. 1985 жылы ғалымдар СПИД ауруын қоздыратын НІҮ вирусының құрылымын анықтаған. Міне осы кезден бастап әлем кеңістігіне тарап кетті. Медиктердің айтуларына қарағанда бұл дерт кейінгі жылдары тіпті көп таралуы мүмкін. Өйткені адамдардың иммундық жүйесі тым нашарлап кетті. Әсіресе Қазақстан Республикасы тұрғында-рының арасында ЖИТС кең етек альш бара жатыр. ЖИТС-ті болдырмайтын оған қарсы тұратын, алдын алатын вакцина осы күнғе дейін табыла қойған жоқ. ЖИТСиммундық жүйесінің белгілі бір жасушылар (клеткалар) түріне және ВИЧ адамның вирустық иммунитет жетіспеуінін (вирусный иммунодефицит) деген атпен медицина ғылымдарына белгілі. Вирус әрекеті әсерінен өсіп-өнеді. Болмаса оған адам ағзасындағы вирустың пайда болуы әрқашанда ЖИТС-ті қоздырады. ЖИТС-пен ауыратым адамдар арақ-шарапқа салынушылар, есірткі пайдаланушылар, жүйелі түрде тамақ ішпеушілер, және күшті күйзелісте болғандар және т.б. Айта кететін бір жәй осы кезде ЖИТС вирусын тудыратын вирустерге қарсы қолданатын белгілі бір ем-дом жоқ. ‘ Емдеп жазып жатырмыз деп жатқандардың барлығы бос сөз.

ЖИТС-тің жұғатын жолдары.

ЖИТС— бірнеше жолдармен жұғатыны кейінгі кезде анықтала бастады. Олардың ішінде медицина ғылымдарына белгілі болғаны мына төмендегілер;

• Жыныстық қатынас. Бірден нәпсіні тию керек.
• Тері асты инфекциясын жасау үшін бір шприцті бірнеше адамдарға пайдалану.
• ЖИТС вирусымен жұқтырылған екі қабат әйел аурулармсн ішіндегі (жатырдағы балаға) жұқтыру.
• Қан қую кезіндс ЖИТС вирусының берілуі.
• Қолдағы, тістегі, аяқтагы кішкентай жарылып кеткен жерлер арқылы ЖИТС вирусы ағзаға ету және т.б.

ЖИТС ауруларының белгілері.

1. Ештеңе істемей адам өте қажып жалқау үрдісі басып кетіп, денені көтертпей қоюы, көңіл-күйдің төмендеп кетуі. Аппетит бұзылады. 2. Безгек ауруымен ауырған адамдар сияқты адамдар қалшылдап, дірілдеп кетеді. Түн бойы дене терден ажырамайды. 3. Бездердің мөлшерден тыс өсіп кетуі (лимфа түйіндерінің өсуі, әдетте мойында, қолтықта, шашта) бірнешс көзге түсетін өзгерістер болады. 4. Ауыз қуысында ерскше көзге түсетін теңбілдер пайда болады. 5. Құрғақ жөтелмсн үнемі адамның жөтелуі, тыныс алу бұзыла түседі

ЖИТС-тің жалпы анықтамасы

СПИД-пен ауырған адамның қанындағы ВИЧ-ке деген анти-денешікті табуға ыңғайланған бірнеше тәсілдерді қолданады. Осы кезде СПИД-пен ауыратын адамдардың саны жер жүзі бойыншада, Қазақстан Республикасы көлеміндс дс жылдан-жылға көбейіп келеді. Бұлардың көбі жас адамдар тіпті жиырма жасқа толмағандар да бар. СПИД-пен ауырмау үшін профилактикалық шараларды қатаң сақтап отыру керек.

Нәпсілік катынас және денсаулық.

Дені сау адамда беліілі бір деңгейде нәпсілік кернеу болады. Оны — нәпсі кұмар-лық деп атайды. Нәпсі құмарлық — тұлғаның құрамдас бір бөлігі, жақындықтың жолы, әрбір адамның өзін таныстыратын және басқа жыныс өкілдерінің биологиялық — физиологиялық ерекшелігін білудің тәсілі.

Бүкіл дүниежүзілік денсаулық сақтау уйымының (ДДҰ) нәпсі құмарлыққа, өзінің жақындықты, нәсіптікті және махаббатты тілейтінді білдіретін табиғи психологиялық, әлеуметтік белгілері бар. Ол қуат — деп жазады. Нәпсі құмарлық адамда тумасынан-ақ көзге түсе бастайды, ол тұлғаның құрамдас бөлігі ретіндс өмірінің соңғы сәтіне дейін сақталады. Нәпсі құмарлық жас ерекшелігіне қарай дамиды. Нәпсі құмарлықтың комионенттері: 1) мінез-құлықтық; 2)эмоциялық; 3)когнивитті (бағалы). Нәпсі құмарлық гетеросексуальды, гомосексуалды, бисексуальды болып бірнешеге бөлінеді. Мұның бәріне егжейлі-тегжейлі тоқтаудың қажеті жоқ. Олар туралы Х.Қ. Сәтбаева және т.б. өздерінің еңбектерінде «Валеология» Алматы, 1999 толық жазған, осыдан оқуға болады.