Жүннің түсуі - (облезть, облысение) - жүн талшықтары өсуінің тоқтауына байланысты дене түгінің теріден өздігінен бөлініп түсуі. Малдың ж.т.-нің 4 түрін ажыратады: жасына байланысты ж.т., маусымдық ж.т., патологиялық (кеселді) ж.т. және тұрақты (үздіксіз) ж.т. Жасына байланысты Ж.т. көбінесе малдың төлінде алғашқы 4-6 айлығында болады. Мысалы, биязы жүнді қой қозыларында іштен туа кездесетін ұзын да ірі қылшықтар олардың 4-6 айлығында өздігінен теріден ажырап, түсіп қалады. Маусымдық ж.т. мал түгінің көктемде ауысуы - ескі жүннің түсіп, жаңа түктің шығуы жатады. Бұл жануарларда ауа-райының маусымдық өзгерістеріне қарай денесіндегі жылудың тұрақтылығын сақтау үшін бейімделуге байланысты қалыптасқан табиғи құбылыс. Түгі бағалы үй жануарларында бұл қүбылыс адамның мақсатты сұрыптау мен жүн тандауы, қолайлы бағып күту жағдайларын туғызуы нәтижесінде толық тежелген. Малдың патологиялық ж.т. белгілі бір аурудың салдарынан болуы мүмкін. Мысалы, қойда патологиялық ж.т. қотыр түскенде пайда болады. Тұрақты ж.т. жекелеген жүн талшықтары өсуінің малдың жасына, жыл мезгіліне байланыссыз өздігінен толық тоқтауына байланысты жүріп тұрады. Бұл сырт көзге білінбейді. Салалы да мол жүн өндіру үшін малды бағып күтуді, қырқуды аталған ж.т. түрлерінің себептерін ескере отырып ұйымдастыру қажет.

Дереккөздер өңдеу

Ә.Байжұманұлы, К.Бекболатұлы. Мал шаруашылығы сөздігі. Алматы-2011. ISBN 978-601-7254-21-6

Мал шаруашылығы