Жұқа клиент

Жұқа клиент (ағылш. thin client) компьютерлік технологияларда — клиент-серверімен немесе терминалдық сәулетімен желілеріндегі болатын, компьютер немесе программа-клиент, ақпараты өңдеу бойынша міндеттердің барлығын немесе көп бөлігін серверге көшіреді. Жұқа клиент ретінде жұмыс істеу үшін веб-қосымшалармен қолданатын компьютер браузері бола алады. Осы термин сондай-ақ, сервер ретінде басқа тораптар түйіндерін пайдаланатын P2P-клиент де атала алады.

Web-клиенттер

Web-клиент (ағылш. Web client) бағдарлама — браузер. Web-клиент құрылғы ретінде — негізгі қосымшасы (тұрғысынан әзірлеуші құрылғының немесе маркетолог) браузер болып табылатын құрылғы.

Терминалдық режимде жұмыс істейтін жұқа клиенттер

"Жұқа клиент" термині  мынаны жеткілікті кең тұрғысынан жүйелі сәулет бірқатар құрылғылар мен бағдарламаларды біріктіріп, ортақ қасиеті: жұмыс істеу мүмкіндігі бар терминальном. Осылайша, жұмыс істеу үшін жұқа клиент қажет терминалды сервер. Осы жұқа клиент айырмашылығы толстой клиенттің, ол, керісінше, жүргізеді және ақпаратты өңдеуді қарамастан, серверді пайдалана отырып, соңғы, негізінен, тек деректерді сақтау үшін.

Өлшемдерін салыстыру — жұқа клиентпен (оң жақта) салыстырғанда дәстүрлі үстел ДК

Сонымен жалпы жағдайдан бөлек аппараттық жұқа клиентті бөлуге болады: (мысалы, Windows және Linux-терминалдар) — ДК мүлдем басқаша мамандандырылған құрылғы. Аппараттық жұқа клиенттің қатқыл дискісі жоқ, мамандандырылған жергілікті ОЖ пайдаланады (пайдаланушыны терминалдық сервермен жұмыс істеу үшін сессиясын ұйымдастыру міндеттерінің бірі), өзінің құрамында қозғалмалы детальдары болмайды, толық пассивті салқындату арқылы мамандандырылған корпустарында орындалады.

Жұқа клиент қызметін кеңейту үшін, басты айырмашылығы — сессияда терминалдық серверде жұмысын сақтай отырып оны "қалыңдатуға" барады, мысалы, автономды жұмыс істеу мүмкіндіктерін арттырады. Бұл кезде клиентте қозғалмалы бөлшектер (қатты дискілер) пайда болады, автономды жұмыс мүмкіндіктері пайда болады, ол таза түрінде жұқа клиент болудан қалып, ал әмбебап клиентке айналады.

Жұқа клиент көп жағдайда ең төменгі аппараттық конфигурацияға ие, қатты дискінің орнына жүктеу үшін жергілікті мамандандырылған ОЖ DOM (DiskOnModule) [IDE разъемі, қатты дискінің логикасын іске асыратын қарапайым флэш-жад және кремнийлі микросхема— BIOS-та қалыпты қатты диск ретінде анықталады, тек мөлшері ғана, әдетте, 2-3 есе аз бар модуль] пайдаланылады. Кейбір жүйелік конфигурацияларда жұқа клиент операциялық жүйені желі бойынша серверден, PXE, BOOTP, DHCP, TFTP және Remote Installation Services (RIS) хаттамаларын пайдалана отырып жүктейді.

Ресейдегі жұқа клиенттердің негізгі өндірушілері DEPO Computers, Аквариус, OPTION, TOHK, AK Systems және Norma TS.

Жұқа клиенттер пайдаланатын хаттамалар 

• X11 — Unix-те пайдаланылады
• Telnet — мультиплатформалы
• SSH — мультиплатформалы қорғалған Telnet аналогы
• NX NoMachine — қысылған деректермен X11 хаттамасы 
• Virtual Network Computing
• Citrix Independent Computing Architecture(ICA)
• Remote Desktop Protocol (RDP), Microsoft Windows үшін графикалық пайдаланушы интерфейсі пайдалана отырып, қашықтан жұмыс істеу үшін хаттама
• SPICE (Simple Protocol For Independent Computing Environments — тәуелсіз есептеулер айналасы үшін қарапайым хаттама)
• Сонымен қатар бағдарламалық қамтамасыз ету әзірлеушілер құрған жабық хаттамалар қолданылуы мүмкін , 

Жұқа клиенттердің мысалдар

• Thinstation
• LTSP
• Дисксіз станция
• Терминалды қол жеткізу
• Virtual Network Computing

См. сондай-ақ,

• Дисксіз жұмыс станциясы
• Қалың клиент
• Jack PC
• Браузер

Сілтемелер

• RFC 1350 — TFTP хаттамасының сипаттамасы (ағыл.)
• RFC 2131 — DHCP хаттамасының сипаттамасы(ағылш.)(ағыл.)
• RFC 854 — telnet хаттамасының сипаттамасы(ағылш.)(ағыл.)
• RFC 951 және RFC 1542 — DHCP хаттамасының сипаттамасы(ағылш.)(ағыл.)
• Remote Installtion Services орнату (RIS)
• RIS сипаттамасы(ағылш.)(ағыл.)