Игорь Рафаилович Юхновский
Игорь Рафаилович Юхновский (укр. Ігор Рафаïлович Юхновський; 1 қыркүйек 1925 жыл, Княгинино, Волын воеводы, Польша) — Украинаның саяси және қоғам қайраткері, Украина Ұлттық ғылым академиясы президиумының мүшесі, Украина Батыры.[1]
| Игорь Рафаилович Юхновский | |
| Ігор Рафаïлович Юхновський | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Княгинино, Волын воеводы, Польша |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері |
Львов |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы |
физик |
| Ғылыми дәрежесі |
Физика-математика ғылымдарының докторы |
| Ғылыми атағы |
Украин КСР Ғылым академиясының академигі (1982), НАМУ академигі |
| Альма-матер |
Львов университеті |
| Марапаттары |
|
Білімі өңдеу
- Львов мемлекеттік университетін бітірген (1951), физик.
- «Әсерлесетін бөлшектердің жүйелері үшін екілік бөлу функциясы» кандидаттық диссертация қорғаған (Львов мемлекеттік университеті, 1954 ж.).
- Докторлық диссертация «Зарядталған бөлшектердің тепе-теңдік жүйелерінің статистикалық теориясы» (Т.Шевченко атындағы Киев университеті, 1965 ж.).
Украинада және шетелде жарияланған 500-ге жуық ғылыми еңбектің, оның ішінде 7 монографияның авторы. Негізгі еңбектері статистикалық физика саласында. Ол топтық айнымалылар әдісін әзірледі және оның негізінде ерітіндінің барлық бөлшектерінің өзара әрекеттесуін ескере отырып, электролит ерітінділерінің микроскопиялық теориясын құрады. Кеңістіктегі біртекті емес жүйелердегі иондардың бос энергиясы мен таралу функциясын тапты. Кванттық статистикалық физикада ол орын ауыстырулар мен топтық айнымалылар әдісін жасап, IV гелийдің сандық теориясын берді. Үш өлшемді Ising моделінің бөлу функциясын есептеді. Фазалық ауысулардың микроскопиялық теориясының негізін қалады.[2]
Қызметі өңдеу
- 1944-1945 жылдары 1-Украина майданы әскерлері құрамында Ұлы Отан соғысы майдандарында шайқасты.
- 1951 жылы Львов мемлекеттік университетінің теориялық физика кафедрасының меңгерушісі болды. КОКП-ның белсенді мүшесі, университет партия комитетіне мүше болып сайланды.
- 1969 жылдан бастап Украина КСР Ғылым академиясының Теориялық физика институтының Львов филиалын басқарды.
- 1990 жылы Игорь Юхновский Украина КСР Ғылым академиясының Конденсацияланған жүйелер физикасы институтының директоры болды.[3]
Саяси қызметі өңдеу
1990 жылы 30 наурызда Юхновский 59,07% дауыспен (6 кандидаттың ішінен) Львов қаласының сайлау округінен Украина КСР-нің парламентінің депутаты болып сайланды. 1990 жылы 15 мамырда Украина КСР парламентіндегі «Народная Рада» (Халық кеңесі) деп аталатын тұңғыш оппозициялық партияның жетекшісі болды.
1991 жылы 24 тамызда Украинаның Тәуелсіздік декларациясы қабылданар алдындағы парламенттік талқылаулар кезінде Юхновский парламентті Украинаны дереу тәуелсіз демократиялық мемлекет деп жариялауға шақырған депутат болды.
Украинадағы алғашқы президенттік сайлауда Юхновский 554 719 сайлаушының (1,74%) қолдауына ие болып, 6 үміткердің ішінде 5-ші орынға ие болды. 1992 жылы Украина премьер-министрінің бірінші орынбасары болып тағайындалды.
1994 жылғы парламенттік сайлауда Юхновский 60,41% дауыс жинап, 1990 жылғы Львов қаласындағы сайлау округінде парламент депутаты болып сайланды. 1998 жылғы парламенттік сайлауда «Украина халық қозғалысы» (Рух) партиясының №15 тізімі бойынша болып сайланды. 2002 жылғы парламенттік сайлауда «Біздің Украина» партиясының №68 тізімі бойынша қайтадан болып сайланды.
Ол депутат ретінде 100-ден астам заң жобасын қабылдауға белсене қатысты. Ол Украинаның тәуелсіздігі туралы Декларация актісі авторларының бірі болды.[4]
Марапаттары өңдеу
- Украина Батыры (Держава орденімен, 23.08.2005 - тәуелсіз Украина мемлекетінің ұлттық жаңғыруы мен құрылысына қосқан көрнекті жеке үлесі, көп жылғы жемісті қоғамдық және саяси қызметі, елеулі ғылыми жетістіктері үшін).
- Украина «Құрмет белгісі» орденінің толық иегері, князь Ярослав Мудрый V (08.2001) және IV (01.2009) дәрежелі; Кеңес Одағының 1-дәрежелі «Құрмет белгісі», «Еңбек Қызыл Ту» және «Отан соғысы» ордендерімен марапатталған; Макаренко медалі.
- Украина Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасы.[5]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ ИГОРЬ ЮХНОВСКИЙ https://facecollection.ru/people/igor-uhnovskiy
- ↑ ЮХНОВСКИЙ Игорь Рафаэлович https://www.eduspb.com/node/1546?ysclid=lu86tq5s8f105459728
- ↑ Юхновский, Игорь Рафаилович https://mdsite.deno.dev/https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/187887
- ↑ Игорь Юхновский https://alphapedia.ru/w/Ihor_Yukhnovskyi
- ↑ Мұрағат Юхновский Игорь Рафаилович https://people-archive.ru/character/uhnovskiy-igor-rafailovich