Идентити (әлеуметтану)

Илентити (ағылш. Identity) — бұл тұлғаны, немесе топты сипаттайтын қасиеттер, сенімдер, тұлғалық мінез, сырткөрініс және/немесе жариялығы.[1]

Саусақ ізі идентитиі

Әлеуметтану ұжымдық идентитиге баса назар аударады, ол даралықтардың идентитиі болып, ол рөл-қимылы (role-behavior), және топ мүшелері жиынтығымен сипатталады.[2] Peter Burke бойынша, "идентити бізге кім екенімізді айтады және басқаларға біздің кім екенімізді хабарлайды."[2] Идентити қалыптасқаннан кейін әрекетті жетелейді, яғни "әкелік" идентити "әке" болып әрекет етуге, "медбикелік" идентити "медбике" секілді өзін ұстауға итермелейді."[2]

Психологияда "идентити" термині негізінен тұлғалық идентитиді, немесе даралықты бірегей (unique) ететін өзгеше қасиеттер мен белгілерді сипаттауға қолданылады.[3][4] Идентитилер өздік-ұғым, өздік-имидж, (біреудің өз сана моделі) және өздік-бағамен, және даралықпен тығыз байланысты.[5][6] Даралықтар идентитиі шартты, әрі контекстік, жағдайға бейімделулік және өзгергіш. Оның ағындық (fluid) сипатына қарамастан, идентити жеке тұлғаға тұрақты, жалпы анықтама бергендей сезім туғызады, өйткені оның негізі тұлғалық идентити сезімі (жалғасты үздіксіз өзі болу сезімі).[7]

Дереккөздер өңдеу

  1. Compare Collins Dictionary of Sociology, quoted in Culture and Identity // Success in Sociology — Dublin: Folens Limited. — P. 12. — ISBN 9781850082606.
  2. a b c Burke, Peter (2020), Kivisto, Peter, ed., Identity, 2, Cambridge University Press, pp. 63–78, doi:10.1017/9781316677452.005, ISBN 978-1-107-16269-3, https://www.cambridge.org/core/books/cambridge-handbook-of-social-theory/identity/98F0DBC2281B47E3B9DD374AE5F20D8B 
  3. Cheek, Jonathan M. (1989), Buss, David M.; Cantor, Nancy, eds., Identity Orientations and Self-Interpretation, New York, NY: Springer US, pp. 275–285, doi:10.1007/978-1-4684-0634-4_21, ISBN 978-1-4684-0634-4, https://doi.org/10.1007/978-1-4684-0634-4_21, retrieved 2022-02-22 . "Identity is the construct that defines who or what a particular person is."
  4. Identity  (ағыл.).
  5. 14: The operationalisation of identity theory in racial and ethnic relations // Theories of Race and Ethnic Relations — Cambridge: Cambridge University Press, 1986. — P. 299ff. — ISBN 9780521369398.
  6. Leary Tangney, 2003. p 3
  7. Kurzwelly, J (2019). "Being German, Paraguayan and Germanino: Exploring the Relation Between Social and Personal Identity". Identity 19 (2): 144–156. doi:10.1080/15283488.2019.1604348.