Ингрида Шимоните
Ингрида Шимоните (лит. Ingrida Šimonytė; 15 қараша 1974, Вильнюс, Литва Кеңестік Социалистік Республикасы, КСРО) — литвалық саясаткер және экономист, 2020 жылдың 25 қарашасынан бастап Литваның премьер-министрі. Шимоните 2009 жылдан бастап 2012 жылға дейін Кубилюстың екінші кабинетінде Қаржы министрі, ал 2016 жылдан бастап Антакальнис сайлау округінен шыққан Сеймнің мүшесі болды. 2019 жылы өткен Литва Президенті лауазымына сайлауда үміткер болған, бірақ екінші турда жеңіліс тапты. Отан Одағы партиясымен байласнысты болғанымен де Шимоните тәуелсіз саясаткер.
| Ингрида Шимоните | ||||
| ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 11 желтоқсан 2020 жылдан бастап | ||||
| Президент | Гитанас Науседа | |||
| Ізашары | Саулюс Сквернялис | |||
| ||||
| 14 қараша 2016 жылдан бастап | ||||
| Ізашары | Андрюс Кубилюс | |||
| ||||
| 7 шілде 2009 жыл — 13 желтоқсан 2012 жыл | ||||
| Президент | Даля Грибаускайте | |||
| Ізашары | Альгирдас Шемета | |||
| Ізбасары | Римантас Шаджюс | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Партиясы | Отан Одағы партиясы | |||
| Білімі | Вильнюс Университеті | |||
| Дүниеге келуі | 15 қараша 1974 (50 жас) Вильнюс, Литва | |||
| Қолтаңбасы | 
| |||
| Марапаттары |  | |||
өңдеу  |
||||
Шимоните Вильнюс қаласында дүниеге келген. 1996 жылы Вильнюс университеті "бизнес" мамандығы бойынша бітірді, ал 1998 жылы магистр дәрежесін алды. Мансабын экономист және мемлекеттік қызметкер ретінде бастады, 2004 жылға дейін Қаржы министрлігінің салық департаментінің бастығы қызметін атқарды. Ол 2009 жылы Қаржы министрі лауазымына дейін министрліктің салық бөлімінде қызметте болды, аталған лауазымға тағайындалған соң оның алдында Ұлы рецессиядан Литва экономикасын ынталандыру міндеті тұрды. 2012 жылы ол Қаржы министрі қызметінен кетті, содан кейін Литва банкінің Басқарма төрағасының орынбасары болып тағайындалды, сонымен қатар Вильнюс университеті кеңесінің төрағасы, Вильнюс университетінің Халықаралық қатынастар және саясаттану институтының экономика және ISM менеджмент және экономика университетінің мемлекеттік қаржы профессоры болды.
Шимоните 2016 жылы саясатқа оралды, ол 2016 жылғы парламенттік сайлауда Вильнюстегі Антакальнис сайлау округінің өкілі ретінде тәуелсіз кандидат болып сайланып, нәтижесінде Парламентте орын алды. 12 жылғы 2019 мамырдағы Президент сайлауының бірінші турында аз ғана артықшылықпен жеңіске жетті, содан кейін 26 мамырда өткен екінші турда Гитанас Науседадан кейін екінші орынға ие болды.
Ол 2020 жылғы парламенттік сайлауда Парламентке қайта сайланды, онда Отан Одағы партиясы көптеген орындарға ие болды. Сайлау нәтижелері жарияланғаннан кейін, Шимонитені Отан Одағы, Либералды қозғалыс және Бостандық партиясынан тұратын коалиция премьер-Министр лауазымына кандидат ретінде ұсынды және 25 қарашада қызметке кірісті, содан кейін 7 желтоқсанда оның кабинеті тағайындалды.
Өмірінің ерте кезеңі мен білімі
өңдеуОл Вильнюсте әкесі инженер-құрылысшы мен анасы экономист Дануте Шимонитенің отбасында дүниеге келген.[1] 1984 жылы ол ата-анасымен бірге Вильнюстің Антакальнис ауданына көшті, онда ол балалық пен жастық шағының көп бөлігін өткізді. 1992 жылы Шимоните Vilnius Žirmūnai гимназиясын бітірді, онда ол математика бойынша академиялық қабілеті үшін танылып, марапаттарға ие болды.[2]
Оқудан кейін ол Вильнюс университетінің экономика факультетіне түсіп, 1996 жылы "бизнес-әкімшілік" мамандығы бойынша диплом алды. Кейінен ол университетке оралып, 1998 жылы экономика магистрі дәрежесін алды.[2]
Саяси мансабы
өңдеуМансабының бастамасы
өңдеу1997 жылы оны Қаржы министрлігінің Салық бөліміне жұмысқа қабылданғаннан кейін алғаш рет кәсіби экономист және мемлекеттік қызметкер ретінде жұмыс істей бастады. 1998-2001 жылдар аралығында Шимоните Министрліктің салық және коммерциялық бөлімінде экономист болып жұмыс істеді, содан кейін министрліктің тікелей салық бөлімінің бастығы болып тағайындалды және бұл қызметте ол 2004 жылы министрліктің канцлері болғанға дейін қызмет етті, содан кейін Қаржы министрінің орынбасары болды. Ол бұл қызметтен 2009 жылы Қаржы министрі лауазымына тағайындалу үшін кетті.[2]
Қаржы министрі
өңдеу.jpg)
2009 жылы Шимоните премьер-министр Андриус Кубилюстың екінші кабинетінде қаржы министрі болып тағайындалды, ол Еуропалық бюджет және әкімшілік комиссары болу үшін отставкаға кеткен Альгирдас Шеметтің орнына келді. Оны Президент Валдас Адамкус ұсынғаннан кейін осы қызметке тағайындалды. Қызметке кіріскеннен кейін оған Ұлы рецессиядан кейін Литва экономикасын қалпына келтіру міндеті жүктелді,ал Литваның жалпы ішкі өнімі (ЖІӨ) 2009 жылы 14,7%-ға төмендеді.[3][4] Бұл лауазымда Шимоните Литва экономикасын жақсарту мақсатында Үкімет тарапынан жүргізілген қатаң үнемдеу саясатының жетекші тұлғаларының бірі болды.[5]
Шимоните 2012 жылғы парламенттік сайлаудан кейін Қаржы министрі лауазымынан кетті, сайлауда биліктегі үкімет Литва социал-демократиялық партиясынан және Альгирдас Буткявичюстің жаңа үкіметінен жеңілді. Қызметінен кеткен соң Шимоните Литва банкінің Басқарма төрағасының орынбасары ретінде тағайындалды, нәтижесінде ол 2016 жылға дейін қызмет атқарды, сонымен қоса Вильнюс университетінің Халықаралық қатынастар және саясаттану институтының экономика және ISM менеджмент және экономика университетінің мемлекеттік қаржы бойынша дәріс берді.[6]
Парламенттік мансап
өңдеу2015 жылы Шимоните Вильнюстегі Антакальнис сайлау округінің атынан қатысу үшін 2016 жылғы парламенттік сайлауға үміткер ретінде қатысуға ниетін растағаннан кейін саясатқа оралуды жоспарлады. Ал сайлауға дейін бұл орынға ие бұрынғы премьер-министр Андрюс Кубилюс округ бойынша қайта сайлауға түспеуді таңдады.[7] Шимоните тәуелсіз кандидат ретінде сайлауға түскенімен де Отан Одағы партиясынан сайлау көмегін алды.[8] Шимоните сайлаудың бірінші турында өз округінің сайлаушыларының 51,54%-ын жинады, нәтижесінде екінші турға қатыспай-ақ жеңіске жеткен бүкіл ел бойынша округтерге үш үміткердің бірі болды. Жеңіске жеткен соң ол Сеймде орын алды.[9]
Сеймге сайланған соң, Шимоните ресми түрде тәуелсіз саясаткер болғанына қарамастан, Отан Одағының Парламенттік тобына қосылды. Ол Аудит жөніндегі комитеттің төрағасы, сондай-ақ Еуропалық істер жөніндегі комитеттің мүшесі болып тағайындалды.[2]
2019 жылғы президенттік сайлау
өңдеуШимоните 2019 жылғы Литва мемлекетінің президенттік сайлауына байланысты өзінің сайлау алдынғы науқанның 2018 жылы жариялады. Шимоните тәуелсіз үміткер ретінде әрекет ете отырып, "Отан одағы" саяси партиясының кандидатурасын ұсынуға тырысты, бұл кандидатураны тек Вигаудас Ушацкастың ұсынды. Нәтижесінде Шимоните 79% дауыс жинап, номинацияны жеңді.[10][11]
Президенттік сайлауға Отан Одағы партиясынан ұсынылған Шимоните жеңіске деген үміткерлердің бірі ретінде тәуелсіз үміткер Гитанас Науседамен сайыста бірінші орынға ие болды.[12][13] 2019 жылдың 12 мамырында өткен сайлаудың бірінші турында қарсыласы Гитанас Науседа жинаған 31,16%-дан озып, Шимоните 31,53 % дауыспен бірінші орынға ие болды. Нәтижесінде екеуі 26 мамырда болған сайлаудың екінші турына өтті, бұл турда Шимоните 33,47 % дауыс жинап Науседадан жеңіліс тапты; ол бірінші турға қарағанда екінші турда 400 000 дауыс жинаған Науседадан шамамен 3 200 дауыс аз жинады.[14][15]
Премьер-министр
өңдеуШимоните ресми түрде тәуелсіз саясаткер болғанына қарамастан 2019 жылғы президенттік сайлаудан кейін Отан Одағы саяси партиясының бейресми жетекшісі және партиямен байланысты ең танымал литвалық саясаткерлердің бірі болды.[5] Ол 2020 жылғы парламенттік сайлауда Сеймге қайта сайлану үшін үміткер атанып, 60 %-дан астам дауыс жинады. Ол қайтадан бүкіл мемлекет аумағы бойынша сайлау округінде жеңіске жеткен үш үміткердің бірі болды. Сайлау нәтижесі расталған соң Отан одағы Литва фермерлері мен жасылдардың одағы бастаған билік басындағы үкіметті басып озып Сеймде көптеген орындарға ие болды.[5] Сайлаудан соң Отан одағы, Либералды қозғалыс және Бостандық партиялары арасында коалицияның құрылуы күтілді, үш партия да Шимонитені премьер-министр лауазымына ұсынды.[16][17] Мақұлданған соң, үкіметті үш әйел басқарады : Шимоните, либералды қозғалыстың жетекшісі Виктория Чмилите және Финляндиядағы Марин кабинетінің ізімен келе жатқан, Бостандық партиясының жетекшісі Аушрине Армонайте.[18][19]
9 қарашада Отан Одағы, Либералды қозғалыс және Бостандық партиясы арасында коалициялық келісімге қол қойылды, бұл келісім Шимонитенің премьер-министр болуына жол ашты.[20] 18 қарашада ол өзінің кабинетінің құрамын жариялады.[21] Шимонитені президент Гитанас Науседа 2020 жылдың 25 қарашасында премьер-министр лауазымына тағайындады,[22] ол Казимира Прунскенеден кейінгі бұл лауазымға ие болған екінші әйел.[23]
Саяси ұстанымдар
өңдеуСыртқы саясаты
өңдеуШимоните 2018 жылдың қазан айында 2019 жылғы президенттік сайлаудағы Отан Одағының сыртқы саясаты туралы пікірсайыс кезінде егер президент болып сайланған жағдайда ұлттық қауіпсіздік пен қорғанысты қаржыландыруды көбейтетіндігін мәлімдеді. Шимоните Ресейді "барлық халықаралық келісімдерді бұзған мемлекет", сонымен қатар Ресей еуропалық қауіпсіздікке қауіп төндіреді деді. Ал Польшаны одақтас мемлекет ретінде екі ел арасындағы қарым - қатынастарды жақсартуға шақырды.[24]
Шимоните климаттың өзгеруіне қатысты ғылыми деректерді қолдайды. Ал Дональд Трамптың Париж келісімінен шығу шешімін "қателік" деп атады.[24]
Ішкі саясаты
өңдеуШимоните Литвада бір жынысты азаматтық одақтардың енгізілуіне қарсы емес екенін айтты, нәтижесінде ЛГБТ құқықтары белсенділердің қолдауына ие болды.[25]
Сонымен қатар, Шимоните өзі ешқашан түсік жасамағанына қарамастан, ол мұндай шешім қабылдаған әйелдерді айыптамайтынын мәлімдеді.[25]
Литвада еврей геттоларын құру туралы Декларацияға қол қойған Йонас Норейкеге арналған мемориалды тақтаны алып тастауға қарсы болғаннан кейін Шимоните Литвадағы еврей қауымдастығының сынына ұшырады.[26]
Жеке өмірі
өңдеуШимоните өзінің туған литвалық тілінен өзге, ағылшын, поляк және орыс тілдерінде еркін сөйлейді, сонымен қоса бастапқы деңгейдегі швед тілін біледі. Ол тұрмысқа шықпаған, балалары жоқ.[2]
"Ержүрек сарбаз Швейктің оқиғалары" атты чех жазушысы Ярослав Гашектің сатиралық комедия туындысы Шимонитенің ең сүйікті кітаптарының бірі, ол өзінің саяси мансабы кезінде кейіпкерлерді жиі көпшілік алдында дәйексөз ретінде келтіретін.[27][28]
Құрметті атақтар мен марапаттар
өңдеуМемлекеттік марапаттар
өңдеу
: Ұлы Витаут орденінің офицерлік кресті (2015 ж. 16 ақпан)
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Paulauskas, Julius Kas Ingridos Šimonytės tėvas ir kodėl jis slepiamas? (лит.). Bukimevieningi.lt (24 May 2019).
- ↑ a b c d e "Ingrida Šimonytė". lrs.lt. Seimas. Retrieved 3 November 2020.
- ↑ After Restoration of Independence.
- ↑ Åslund, Anders Lithuania's remarkable recovery. EU Observer (29 November 2011).
- ↑ a b c Duxbury, Charlie Conservatives win Lithuania election: Preliminary results. Politico (26 October 2020).
- ↑ Ingrida Šimonytė appointed to the Board of the Bank of Lithuania.
- ↑ Kubilius, Andrius.
- ↑ Ramonaitė, Ainė (2006), The Development of the Lithuanian Party System: From Stability to Perturbation, Ashgate, p. 75, ISBN 9780754647126, https://books.google.com/books?id=iNa6l58HNWoC&q=homeland+union+lithuania+conservative&pg=PA75
- ↑ Ingrida Šimonytė palieka Lietuvos banką (лит.) (25 October 2016).
- ↑ Landsbergis: Šimonytė gavo visuomenės mandatą (лит.). Delfi (4 November 2018).
- ↑ Konservatorių pirminių rinkimų atomazga: Ušackas sveikina Šimonytę su pergale (лит.). Delfi (4 November 2018).
- ↑ Last rankings before the election: The leader has changed, the two candidates have decided firmly (lt-LT).
- ↑ Recent Presidential Ratings: The Real Nervous War Begins (lt-LT).
- ↑ 2019 m. gegužės 26 d. Respublikos Prezidento rinkimai (II turas) (лит.). VRK (3 June 2019).
- ↑ 2019 m. gegužės 12 d. Respublikos Prezidento rinkimai (I turas) (лит.). VRK (16 May 2019).
- ↑ Landsbergis, Gabrielius Trijų partijų vadovai paskelbė bendrą deklaraciją (lt-LT) (26 October 2020).
- ↑ Mykolaitytė, Kornelija I. Šimonytė: biudžete turėtų būti įvertintos priemonės COVID-19 situacijai (лит.). Diena (3 November 2020).
- ↑ Turp-Balazs, Craig Pledging to fight Covid-19 and introduce tax cuts, women take charge in Lithuania. Emerging Europe (27 October 2020).
- ↑ Grigas, Agnia Lithuania's new government: Women-led coalition wins confidence in difficult times. Atlantic Council (30 October 2020).
- ↑ Lithuania's liberal and conservative parties sign coalition agreement. LRT (9 November 2020).
- ↑ Šimonytė Nausėdai ant stalo deda ministrų sąrašą: pateiktos konkrečios pavardės kandidatūros nėra patvirtintos Nausėdos (лит.). Delfi (18 November 2020).
- ↑ Lithuanian president appoints Šimonyte as prime minister, LRT (25 November 2020).
- ↑ Konservatoriai į valdžią grįžta be šampano (лит.), Diena (27 October 2020).
- ↑ a b TS-LKD prezidentiniai debatai: išsiskyrė I.Šimonytės ir V.Ušacko požiūriai dėl Rusijos grėsmės (лит.). 15min.lt (18 October 2018).
- ↑ a b Finaliniai TS-LKD kandidatų debatai. Šimonytė ir Ušackas deklaravo, dėl ko niekada nesutartų su valdančiaisiais (лит.). Delfi (22 October 2018).
- ↑ Po Ušacko ir Šimonytės pasisakymų – arši kritika iš žydų bendruomenės (лит.). Delfi (19 October 2020).
- ↑ https://www.15min.lt/kultura/naujiena/literatura/ingrida-simonyte-sveiko-nuotykiai-ir-kitos-geriausios-skaitytos-knygos-286-628537
- ↑ https://www.vz.lt/verslo-aplinka/2020/11/24/seimas-balsuos-del-pritarimo-i-simonyte-skirti-premjere