Интеллект коэффициенті

Интеллект коэффициенті (ағылш.intellectual quotient) – ақыл-ой жасы деп аталатынын (АЖ) осы тұлғаның шын хронологиялық жасына (ШЖ) қатынасы; iQ символымен белгіленетін бұл қатынас мына формула бойынша анықталады: АЖ : ШЖ Х 100% = iQ. Ақыл-ой жасы жас шкалаларының бірі арқылы тестілеу нәтижелерімен анықталады (қ.Зият тестілері). Әртүрлі жас шкалаларына енгізілген тестілердің көпшілігінде логикалық, логикалық-перцептивтік және арифметикалық амалдардың меңгерілуі, жалпы хабардарлық, практикалық жағдаяттардағы бағдарлану, ырықты ес (жад) және т.б. қамтылып орындалатын міндеттер белгіленеді. Жас шкалалларын құрастырғанда психолог тәжірибе мен түйсікті басшылыққа алып, міндет-тапсырмаларды іріктейді. Олар өздері қамтыған материал бойынша (терминдер, ұғымдар, графикалық бейнелер және т.б.) ынталандырылатын ақыл-ой әрекеттері бойынша осы әлеуметтік қауымдастықтағы шкала қамтитын жастарға ұғынықты болуға тиіс. Мұның өзі, әдетте, жастық өкілдік іріктемелерде эксперимент арқылы тексеріледі. И.к. былайша алынады. Бастапқыда сыналушыға оның өз жасынан бір жас кіші жасқа сәйкесетін тапсырмалар ұсынылады; жас шкаласы бойынша «төмен» бағытта одан қатарынан бес дұрыс жауап алу керек. Бұдан әрі шкала бойынша «жоғары» қарай қатарынан дұрыс емес жауап алынғанға дейін тапсырмалар ұсынылуы тиіс. Тестілеу осымен шектеледі. Бұдан соң «балалық жас» тестілерінің санына барлық дұрыс жауаптарының саны қосылады. ерекше кесте бойынша алынған қосынды қандай ақыл-ой жасына сәйкес келетінін табады. Осыдан кейін формула бойынша И.к. ұғындыруда бұл коэффициент барлық әлеуметтік құрамдастықтар үшін ортақ ешқандай ақыл-ойды немесе зиятты анықтамайтынын есте ұстау керек, сол сияқты ол қайсыбір табиғи немесе тұқым қуалаған жалпы дарындылықты диагностикалауға келмейді.

Дереккөздер

Психология