Йеллоустоун жанартауы

Йеллоустоун жанартауыАмерика Құрама Штаттарының солтүстік-батысында орналасқан, Йеллоустон ұлттық саябағының астында орналасқан үлкен жанартау, алып жатқан аумағы 55-72 шақырым. Оның атқылау күші өте жойқын, шамамен 1000 шақырым кубтан артық магма атқылайды. Мұндай жанартаулар қарапайым жанартаулардан жүз есе күшті. Атқылау уақытының периоды шамамен алты жүз жыл, ал жанартау сонғы рет алты ғасыр бұрын атқылаған. Әсер ету аумағы өте жоғары, түгелімен Солтүстік Америка материгін жояды, сонымен қатар жер бетін қара күл жабады. Оның айналасындағы қорық пен радиусы 1 мың 600 шақырымдық аумақтағы тіршілік жер бетінен өшеді. Оның салдарынан осыған дейінгі жанартау атқылауынан қаза тапқандардан әлдеқайда көп адам қырылуы мүмкін. Жанартау орналасқан аймақта жер шарындағы гидротермалдық көздер өте көп шоғырланған. Бұл гидротермалдық көздердің барлығы дерлік саябақтағы жанартаудан бастау алады. Йеллоустоун жанартауының кратері басқа жанартаулар секілді конус тәрізді емес, жер бетінен ерекшеленіп көрінбейді. Жанартаудың бетін жасыл желек басып, Йеллоустоун саябағы орналасқан. Вулканның жер бетінен қашықтығы сегіз шақырымға жүық және оның температурасы сегіз жүз °C. Жанартаудың атқылауыныа себеп болатын жағдай - жердің ядросына жақын мантияның көлемінің ұлғаюы, Бұл жанартаудың атқылауы мүмкін күшіне қарап екі мыңыншы жылы BBC телеарнасы "супервулкан" сөзін қолданған. Жанартау соңғы екі миллион жылда үш рет атқылаған.[1]

Дереккөздер өңдеу