Калинга
Калинга — Лусон аралының солтүстік бөлігінде тұратын филиппиндік халықтардың бірі. Олар Кордильера әкімшілік аймағының солтүстік және орталық бөлігінде Калинга, Апаяо, Кагаян, Абра провинцияларында және Таулы провинциясының оңтүстігінде тұрады. Саны 120 мың адам.[1]
| Калинга | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
120 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар, христиандық |
Этнонимі
өңдеуКалинга өз атауын олармен көп соғысқан көрші халықтардан алды. Олардың тілінен аударғанда «Калинга» сөзі «жаулар» дегенді білдіреді.[2]
Тілі
өңдеуКалинга тілінде (балбаласанг) сөйлейді. Ифугао, бонток, тагал, илокан, ағылшын тілдері де кең таралған.[3]
Діні
өңдеуДінге сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдарды ұстанады, бір бөлігі – католиктік христиандар.[4]
Кәсібі
өңдеуДәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын егіншілік (күріш, көкөніс, егінді олар жылына екі рет – маусым және желтоқсан айларында жинайды). Сонымен қатар аңшылық, балық аулау, құрбандық шалу үшін буйвол, шошқа және тауық өсіреді. Ротаннан, бамбуктан өрім тоқу, ағаш өңдеу сияқты кәсіптері бар.[5]
Өмір салты
өңдеуТуыстық есеп екі жақты. Неке – неолокалдық. Балалық шақта құда түсу салты сақталған. Калингалар арасында пангат - қоғамның ең бай және ең ықпалды мүшелері, кадангианг - ақсүйектер, бэкнанг - бай, капус - кедей болып сарапталады. Пангаталардың негізгі қызметі бұрын бейбіт келісімдер жасау болған.
ХХ ғасырдың 30-40 — жылдарына дейін "бас аулау" дәстүрі сақталды.
Дәстүрлі баспаналары
өңдеуТұрғын үйлері қадаларға орналасқан, төртбұрышты немесе сегізбұрышты, алдыңғы жағында шағын веранда бар. Бұрын үйлер буйвол мүйіздерімен немесе өлтірілген жаулардың бас сүйектерімен безендірілді.[6]
Дәстүрлі киімдері
өңдеуДәстүрлі ерлер киімі – жамбасты жауып тұратын орама маталар, әйелдердікі – қара, сары, ақ жолақтары бар тігілмеген белдемше. 20 ғасырдың екінші жартысында заманауи киімдер тарай бастады. Зергерлік бұйымдарды - алқалар, білезіктер, сырғаларды молынан пайдаланады. Ерлерде иықтан иыққа дейін көк жолақ түрінде, әйелдерде - иықтан қолға дейін татуировка бар.[7]
Дәстүрлі тағамдары
өңдеуНегізгі тағам – күріш, көкөніс, жеміс, орман жемістері мен жидектер. Етті діни мерекелерде және отбасылық мерекелерде жейді.[8]
Сілтеме
өңдеу
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Калинга
Дереккөздер
өңдеу- ↑ Үлкен Ресей энциклопедиясы. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Калинга. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Калинга. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Калинга халқы. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Әлем халықтары/Калинга. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Кордильерадағы калинга халқы. Тексерілді, 24 тамыз 2024.
- ↑ Калинга. Тексерілді, 24 тамыз 2024.