Катилитикалық риформинг

Автомобильге арналған жанар-жағармайға қойылатын талаптардың ұлғаюына байланысты жанармайдың тікелей өндіруіндегі оның сапасын (риформинг) арттыру барысы елеулі маңыздылыққа ие болды. Сонымен қатар бұл процесс таза ароматикалық (хош иісті) көмірсутектерді (органикалық синтезге керек өнім) алуға қажетті мүмкіндік туғызады және гидрлеуді өткізуге қажетті сутектің қайнар көзі болады. Оның негізінде Кеңес одағының ғалымдары ашып зерттеген реакциялар жатыр. Олар: нафтенді дегидрлеу (Н.Д. Зелинский) және дегидроциклизациялау (Б.А. Казаский, А. Платэ, Б.Л. Молдовский).

Каталитикалық риформинг (хошиістендіру) үлкен көлемді күшейтілген қысымның үлкен көлемді сутектің қатысуымен 5000С температура кезінде атқарылады; бұл жағдай сутектің бөлінуі арқылы және катализаторда қорытқы көмірдің жинақталуы арқылы өтетін хош иісті көмірсутектердің жинақталуындағы кері айналымды реакциялардың өтуін қиындатады. Катализатордың қызметін алюминийдің оксидіне жалатылған платина атқарады; ол бірнеше айлар бойы өзінің активтігін сақтайды, кейін регенерация жолымен қайта алынады. Катализатордың құрамында сондай-ақ хлор бар, ал өнімге активтігін сақтау үшін аз мөлшерде дихлорэтан СlCH2 CH2Cl енгізіледі.

R-86 бейметалл катализатордағы каталитикалық риформинг (платформинг) – мұнай өңдеу саласындағы ең маңызды үрдістердің бірі. Бұл үрдістің автокөлік және әуе құралдарына арналған жоғары октанды бензин өндіруде алатын маңызы ерекше.

ЛГ-35-11/300-95 қондырғысының шикізаттық өнімділігі жылына 300 мың тоннаны құрайды. Зерттеу әдісі бойынша 97 шекке дейінгі октандық санмен жоғарғы октанды компонент алу арқылы бензиндік нұсқада пайдаланылады. Қондырғы 1971 жылдың желтоқсан айында пайдалануға берілген. Бас жобалаушысы “Ленгипрогаз” институты.

Қондырғыда жылдық өнімділік қуатын 450 мың тоннаға жеткізу мақсатында төмендегідей қайта жаңғырту жұмыстары жүргізілді:

1-кезең. 1995 жылы АП-64 катализаторы американдық R-56 фирмасы шығарған бейметалл катализаторға ауыстырылды.

2-кезең. 1997 жылы сумен тазарту блогының П-101 пеші өңделіп, іске қосылды, риформинг реакторлары бар П-1 пешінің камераларын қайта түйіндеу жұмыстары жүргізілді.

3-кезең. 2004 жылы Т-1/1, Т-1/2, Т-1/3 сумен тазарту блогының жылуалмастырғыштарды алмастырылды.

4-кезең.

1. 2005 жылы Т-6/1-4, Т-6а/1-4 риформинг блогының жылу алмастырғыштары алмастырылды.
2. Реакторлардың ішкі құрылғылары «Скэллоптарға» алмастырылды .

Сумен тазарту және риформинг катализаторлары S-120 және R-86-ға алмастырылды.

Каталитикалық риформинг қондырғысы үш блоктан тұрады:

1. Тіке айдалатын бензинді алдын-ала сутекпен тазарту (нафта).
2. Сутекпен тазартылған бензиннің платформингі (гидрогенизат).
3. Платформатты тұрақтандыру.

Екі ағын бар:

1. шикізат беру.
2. көмірсутекті газ беру

Қондырғы келесідей өнім түрлерін береді:

• тауарлық бензиндердің жоғары октанды компоненті;
• сұйытылған тұрмыстық газ;
• көмірсутекті газ.

ЛК-6У қондырғының 200 секциясы – каталитикалық риформинг, автомобиль бензиндерінің жоғары октан компоненттерін және ЛК-6У қондырғының 100 секциясының 62-180°С көлемді бензин фракциясының каталитикалық айналуының нәтижесінде техникалық сутегі алуға арналған.

Су құрамдас газ (техникалық сутек) отындарды гидротазалау [процес]]інде пайдаланылады.

Риформинг процесі полиметалл катализатормен толтырылған төрт реактор арқылы тізбектеп өтуі кезінде жүзеге асырылады.

Каталитикалық риформинг шикізатының сапасын жақсарту үшін 200 секциясының құрамына гидротазалау блогы енгізілген, бұл шикізаттың күкірт, азот, оттегі құрамдас, металл органика және шексіз қоспаларын төмендетуге мүмкіндік береді.