Кеме шайқалысы

Кеме шайқалысы - кеменің әр түрлі сыртқы күш әсерінен тербелуі. Кеменің шайқалысын су толқыны, жел, кемені жұлқи тарту, реактивтік импульс (кемеден артиллериялық және торпедалық снаряд ату кезінде), су астындағы жарылыстар және т.б. әсерлер тудырады. Кеме шайқалысы бүйірлік, кильдік, тік бағыттық болып ажыратылады. Кеме шайқалысы кезінде осы үшеуінің бір мезгілде әсер етуі де мүмкін. Кеме шайқалысының сипаты мен шамасы толқынға, толқын ммен кеменіңжүзу бағытына, сондай - ақ кеменің мөлшеріне т.б. байланысты. Кеме шайқалысының зиянды жақтары бар (қатты шайқалыс кезінде кеменің аударылып кетуі, бүйір корпусының бүлінуі, басқару құрылғысы мен басты механизмдердің істен шығуы т.б.), кеме жасауда осы жайттарға қарсы шаралар ескеріледі. Кеме шайқалысын бәсеңдету үшін әр түрлі тыныштандырғыш қондырғылар пайдаланылады. Кеме шайқалысының теориясының негзін салған орыс ғалымы А.Н. Крылов, ал оның гидродинамикалық теориясын жасған Н.Е.Жуковский болды.[1]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ Совет Энциклопедиясы, Алматы 1974 жыл,5 том, бас редакторы М.Қ.Қаратаев