Кеңесжан Шалқарұлы

Кеңесжан Шалқарұлы (бүркеншік лақап аты (псевдоним): Баркөл Барызов.) (12.4.1939 жылы туған, Шығыс Түркістан, Тарбағатай аймағы, Еміл өзені) - жазушы, сазгер, ақын. Текті кісі болған, Шақантай Жауғашарұлы батырдың ұрпағы. Абақ Керей тайпасының Жастабан руынан шыққан.^[1]

Гимназияны бітіргеннен кейін Қытай Халық Республикасында солақай саясаттың қысымымен Шыңжаң университеті мен Шыңжаң институтын бітіре алмай кетті. Ол оқуын Абай атындағы Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтында жалғастырып, оның қазақ тілі мен әдебиеті факультетін 1965 жылы тәмамдады. Алматыда "Қазақ әдебиеті" газетінің арнайы шақыруымен қалып, академик Хажым Жұмалиевтің аспирантурасында оқыды. Ол "Қазақ радиосы", "Ғылым", "Қайнар", "Қазақстан" баспаларында редактор, аға редактор болып, 25 жылдай жұмыс істеді.

Ғылым академиясында, Қазақ радиосында және теледидарда, "Жетісу" газетінде тілші, аға тілші, бөлім меңгеруші болып қызметін көрсетті.

Марапаттары

Халықаралық "Алаш" сыйлығының лауреаты "Зауал-заман" дилогиясы үшін. 23 қаңтар 2012 жыл. Алматы қаласы. Қазақстан Жазушылар одағы.

Төлеужан Ысмайыловтың 80 жылдық мерей тойына арналған "Мәңгілік жас рухым - өлеңдерім!..." атты республикалық жыр мүшайырасына Арқат Атамекен деген бүркеншік атпен қатысқан. Арнаулы жүлдемен марапатталады. "Абыралы - Дегелең" қоғамдық қоры, Шығыс Қазақстан облысы Семей қалалық әкімдігі, Қазақстан Жазушылар Одағы, Шәкәрім атындағы Семей мемлекттік университеті. Арнайы Диплом. Семей қаласы. 2012 жыл.

Жетістіктері

Республикалық тұңғыш телефестивалының (1966), 1994 жылы Мағжан Жұмабаевқа арналған, 2003 жылы Дулат Бабатайұлына арналған, осы жылы Нәзір Төрекұловқа арналған жыр мүшәйраларының жүлдегері.

1996 жылы Хазірет Бибі Фатима конкурсының жеңімпазы атанып, Иран Ислам Республикасының сыйлығына ие болған.

Халықаралық Жамбыл атындағы және Қазақстан Журналистер Одағы сыйлықтарының лауреаты (1996).

Шығармалары

1997 жылдан зейнеткер. Шалқарұлының "Ақ көбелек" (1976), "Шарапат" (1980), "Айнагүл" (1984) өлең жинақтары шықты. Ол Мұстай Кәрім, Д.Кугультинов, Г.Абашидзе, Низами, Елхани және моңғол, өзбек, ұйғыр ақындарының өлеңдерін қазақ тіліне аударған. Өлеңдері жапон, орыс, моңғол, өзбек, латыш, эстон, түрік, әзірбайжан тілдеріне аударылған. 30-дай күй, 45-тей әннің авторы.^[2]

"Шуақ" (1967), "Сәске сыры" (1972), "Ақ сапар" (1975) және т.б. өлең жинақтары жарық көрген.^[3]

Кеңесжан Шалқарұлы "Зауал заман" атты дилогиясы мен "Сүмбеден ұшқан сұңқар", "Қолтырауын құлқыны", "Жалқынжал", "Қара қасқыр" т.б. хикаяттары мен "Шақантай батыр", "Қарасай батыр", "Ел ұраны", "Мұқағали мұқамы", "Қара жер", "Нұх және наурыз", "Азалы азалия" сияқты жиырма дастаны, сексендей ән мен күйлері бар. Оның бір шамасы қазақ радиосы мен телеарнасында жазулы.^[4]

Дереккөздер

↑ ШАҚАНТАЙ ШЕЖІРЕСІ( төртінші басылым ) | Kerey.kz/Керей.кз. Тексерілді, 16 қараша 2020.
↑ “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
↑ Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
↑ Қазақстан баспагерлері мен полиграфистері. Анықтамалық. Алматы, "Білім баспасы". 2005 ж. - 576 бет. ISBN 9965-09-134-X

Сыртқы сілтемелер

Бұл мақала — қазақ әдебиеті туралы бастама мақала. Оны толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.

[1] ШАҚАНТАЙ ШЕЖІРЕСІ( төртінші басылым ) | Kerey.kz/Керей.кз. Тексерілді, 16 қараша 2020.

[2] “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6

[3] Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3

[4] Қазақстан баспагерлері мен полиграфистері. Анықтамалық. Алматы, "Білім баспасы". 2005 ж. - 576 бет. ISBN 9965-09-134-X

[1]

[2]

[3]

[4]