Кеңестік Одақ мұражайы (Тбилиси)
Кеңестік Одақ мұражайы (груз. საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი) — Грузияның Тбилиси қаласындағы тарихи мұражай, Грузиядағы Кеңес өкіметінің жеті онжылдығын құжаттайды (1921-1991) және Грузияның одаққа қарсы, ұлт-азаттық қозғалысының тарихына, осы кезеңдегі кеңестік саяси қуғын-сүргін құрбандарына арналған. 2006 жылы 26 мамырда құрылған. Мұражай Тбилисидің басты магистралі Руставели даңғылында орналасқан және Грузия Ұлттық мұражайының бөлігі болып табылады (ГҰМ).
Көрме
өңдеуПосткеңестік мемлекеттердегі осындай Кеңес Одағына арналған үшінші мұражай бола отырып, ол Таллиндегі (Эстония) және Ригадағы (Латвия) ұқсас көрмелерден ішінара шабыттанды. Ол 2006 жылы 26 мамырда Грузияның Тәуелсіздік күнін мерекелеу аясында салтанатты түрде ашылды[1][2]. Қажетті қаржыландыруды, ең алдымен, Грузия президентінің әкімшілігі бақылайтын бюджеттен тыс кіріс көзі болып табылатын президенттік қор қамтамасыз етеді. Көрмеге қойылған заттардың саны 3000-ға жуық[3].
Кеңестік одақ мұражайы — бұл 1918-1921 жылдар аралығындағы қысқа тәуелсіздіктен Кеңес Армиясының 1989 жылғы Тәуелсіздік митингісін басып-жаншуына және 1991 жылы Грузияның тәуелсіздігін жариялауына дейінгі Грузия тарихының хронологиясын қамтитын мұрағаттық құжаттар, фотосуреттер мен бейнематериалдар жинақталған тұрақты экспозиция. Басқа экспонаттарға диссиденттерден жауап алу хаттамалары, ату немесе шығару туралы бұйрықтар, қуғын-сүргінге ұшырағандардың жеке істері, кеңес дәуіріндегі түрме камераларынан алынған артефактілер жатады. Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін Грузиядан аман қалған және эвакуацияланған кеңестік қауіпсіздік (КГБ) және Коммунистік партияның мұрағаттық қорларынан басқа, көптеген құжаттар мен көрнекі материалдарды бірнеше қоғамдық ұйымдар мен диссиденттердің отбасылары ұсынды. Мұражай тақырыптық коллекциялар шығарады және тарихшыларды ХХ ғасырдағы Грузия тарихы туралы көпшілік алдында дәрістер оқуға үнемі шақырады[4][5][6]. 2006 жылдан 2008 жылға дейін мұражай директоры Дэвид Цхададзе болды; 2008 жылдың желтоқсан айынан бастап мұражайды доктор Леван Урушадзе басқарады.
Пікірлер
өңдеуМұражайдың символдық мәні мен ашылуы Ресейдегі бірнеше саясаткерлерді ашуландырды, олар мұражайды «таза ұлтшылдық насихат» деп айыптады. Ресей Президенті Владимир Путин 2006 жылы маусымда Санкт-Петербургте өткен кездесуінде грузиндік әріптесі Михаил Саакашвилиге шағымданып, Иосиф Сталин мен Лаврентий Берия сияқты көптеген жетекші Кеңес басшыларының Грузиядан келгенін атап өтті. Грузия үкіметіндегі дереккөздің хабарлауынша, Саакашвилидің жауабы Ресейге Мәскеуде грузин одағының мұражайын ашуға қаражат ұсыну болған[5]. Кейінірек Саакашвили мұражай ешкімге қарсы бағытталмағанын алға тартты: «Бұл Грузиядағы орыс оккупациясының емес, Кеңестік одақтың мұражайы... Егер біреу мұны бір жерде, қандай да бір деңгейде қабылдаса, бұл біздің емес, олардың мәселесі[4][7].»
2007 жылы наурыз айында мұражайға Украина президенті Виктор Ющенко келді, ол Украинада осындай мұражай ашуды ұсынды[8].
Дереккөздер
өңдеу- ↑ http://www.president.gov.ge/?l=E&m=0&sm=1&st=120&id=1944 Канцелярия Президента Грузии по связям с общественностью. 26 мая 2006 года.
- ↑ http://www.regnum.ru/english/polit/646759.html https://en.wikipedia.org/wiki/REGNUM_News_Agency
- ↑ https://web.archive.org/web/20220604200716/https://georgianmuseums.ge/en/museum/georgian-national-museum-tbilisi-archaeological-repository/ Georgianmuseums.ge. ИКОМ Грузии, Ассоциация музеев Грузии, Ассоциация культурологических исследований.
- ↑ a b Мелик Кайлан (4 сентября 2007), http://opinionjournal.com/la/?id=110010556
- ↑ a b Шон Уокер (18 июля 2006 г.) http://www.iiss.org/whats-new/iiss-in-the-press/press-coverage-2006/july-2006/the-view-from-tbilisi Мұрағатталған 10 ақпанның 2012 жылы.
- ↑ (грузин тілінде) http://www.pol.ge/archive/okupaciis.html Мұрағатталған 8 қазанның 2007 жылы.
- ↑ http://www.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=85&info_id=3553
- ↑ http://www.nrcu.gov.ua/index.php?id=148&listid=42152