Кижи көтерілісі

Кижи көтерілісі – Карелиядағы Олонец тау-кен зауыттарына тіркелген шаруалардың 1769-1771 жылдар аралығындағы антифеодалдық қозғалысы. Зауыттарда міндетті жұмыс істеу түріндегі феодалдық қанаудың күшеюі мен жергілікті әкімшілік орындардың озбырлық қысымынан туды. Егін науқаны кезінде шаруаларды Тивдийск мрамор кеніне және Лижема металлургия зауытында жұмысқа жегуіне байланысты көтеріліс басталды. Көтерілістің орталығы Кижи бекінісі болды. 1769 жылдың күзінен бастап көтеріліс карельдер мен вепсалар тұратын аймақтарды қамтыды. Шаруалар Петербургке өздерінің өкілдерін жіберді. Олар сонда тұтқындалды. Көтерілісті шаруа К.А.Соболев басқарды. Ал 1771 жылы ақпанда Көтерілістің басшылары қамауға алынды. Кейіннен басшыларын шаруалар күшпен босатып алды. 1771 жылы жазда шаруалардың бір бөлігі ауқатты адамдардың алдауына сеніп, көтерілісшілерден бөлініп шықты. 1771 жылы маусымда Кижиге жазалаушы отряд келді. 2 мыңдай шаруаны тізе бүктірді. А.Сальников пен С.Костиндерге таңба басылып, жер аударылды. Көтеріліс нәтижесінде мрамор қазу, жаңа зауыттар құрылысында жұмыс істеу тоқтатылды.

Кижи көтерілісі туралы тақтайша (1771)