Кірпікшелер

Кірпікшелер (cilia; лат. cilium — кірпікше) — ұзындығы 5-10 мкм-дей, ені 0,2 мкм-дей жасушаның қимыл-қозғалысын іс жүзеге асыратын арнайы органелласы. Кірпікшелердің орталығында жасуша плазмолеммасымен байланысқан біліктік жіпше - филамент - болады. Ол екі бөліктен: жасушадан тыс жатқан және жасуша ішіндегі бөліктерден тұрады. Кірпікшелер біліктік филаментін — орталығында орналасқан екі микротүтікшелер, шеткі жағындағы тоғыз қосарлы микротүтікшелер (дипломикротубулдар) және негіздік (базальды) денешік құрайды. Негіздік денешік негіздік түбірден және оған бекіген негіздік аяқшалардан (жолақты құрылым) тұрады. Негіздік түбірде қосарлы микротүтікшелердің орнында үштік микротүтікшелер (трипломикротубулдар) болады, ал орталықтағы екі микротүтікшелер болмайды.

Кірпікшелердің сканерлейтін электронды микроскоп арқылы алынған трахея бетіндегі суреті