Күл ұстап алғыш құрылғылар

Қазандық агрегаттың, қатты отынмен жұмыс істеуіндегі ұшып шыққан газдар, күл бөлшектерінен, жанбай қалған отын қалдықтарынан және күкірт тотықтары мен азоттардан кұралады. Бұл қоспалар, елді мекендердің ауасын былғайды, адам организмдері мен өсімдіктерге зиянды әсерін тигізеді, металдардың тотықтануын күшейтіп, тездетеді және т.б. Жанбай қалған отындары мен күлдері абразивті қасиетінде болады, қыздырудың соңғы беттерінің және әсіресе, түтін сорғыштың қалақтарының тозуына әкеліп соғады.

Атмосфераға түтінді, құбыр арқылы шығарғанда, ұшпалы мөлшері, отынның қасиетіне және оны жағу тәсіліне байланысты. Сонымен, отынды қабатты жағу кезінде, түтінді газбен 10...15% отын күлі ұшып шығады, ал алаулы жағуда және құрғақ шлак әкетілуінде күлмен ұшуы 80...90% дейін жетеді.

Ұшырылып алып кетілу мөлшерін, кемітуге жету үшін, қазандық агрегаттың соңғы жүргізгіштігінде, оның тұндыруын ұлғайту және күл ұстағыш құрылғыны қолдану қажет.

Ұшпалы күлдерді, негізінен қазандық артына орналастырылған механикалық немесе ылғалды күл ұстағышпен ұстайды. Күл ұстағыштың, негізгі көрсеткіші болып, шаңсыздандырмау коэффициенті жатады, ол, күл ұстағышта ұсталған ұшпалы мөлшерінің түтінді газ құрамындағы, ұшпа мөлшерінің қатынасына тең болады.

Ылғалды күл ұстағыш үшін, күлді ұстау және күл ұстағыштан алып кету үшін, суды пайдаланады.

Бұл күл ұстағыштарда, циклонның инерциялы әрекеті, күлді ылғалдандырумен біріктіріле жасалған. Циклонның ішкі бетін, саптама (сопел) көмегімен суландырылады. Күл бөлшектері, сулы пленкалармен жұғысып, оған жабысады және күл ұстағыштың төменгі бөлігі арқылы, шайылып шығады. Ылғалды күл ұстағыш 90...93% жетіп, газды тазалауы-жоғарғы дәрежесімен қамтамасызландырылады. Ылғалды күл ұстағышты, қазандықта орынды қолдану, тек қана, аз күкіртті отынмен жұмыс істегенде тиімді.

Қазандықтың үлкен қуаттылығына, күл ұстағышы үшін, негізінен электрлі сүзгілерді орнатады. Оның жұмысы, қатты денелердің электрлі зарядталу полюсіне, кері таңбамен тартылу қасиетімен зарядтануы жүреді. Электрлі сүзгі өте жоғарғы (98% дейін) дәрежеде тазалауын береді. Бірақта, оның өзіне тән кемшіліктері бар: жабдықталудың күрделілігі, өте көп, мөлшердегі метал жұмсатуынан қымбат бағада болуы жатады.