Кәсіпорын экономикасы
Кәсіпорын экономикасы - өндірістік және өндірістен тыс қатынастардың жиынтығы: айналыс қоры, дайын өнім, кәсіпорынның банктегі есеп-шоттары, ақша қаражаты, бағалы қағаздары, меншіктің материалдық емес қорлары (патенттер, лизенция т.б), өнімді өткізуден және әр түрлі көрсетілген қызметтерден түскен табыстар мен пайда. Олардың құндық бағасы - кэсіпорынның экономикалық даму деңгейі мен көлеміне байланысты болады.
Соңғысының әр түрлі себептері бар, атап айтқанда
-өндірісті қорлар мен қамтамасыз етуде ең оңтайлы үйлесімділікті табу; ;
- өндірілген өнімнің саны мен сапасы;
- өткізу көлемі;
-өткізуден түскен кіріспен пайда. Осы факторлар негізінде қол жеткізілетін тиімділіктің деңгейі мен сипатын кәсіпорынды дамытуға ықпал ететін ішкі және сыртқы жағдайлар айқындайды.
Ішкі жағдайлар үш топқа бөлінеді:
1. Өндірісті цорлармен цамтамасыз ету. Оған өндірістік факторлар:
- ғимарат, құрылыс,
- құрал-жабдық, аспаптар,
- жер,
- шикізат-материалдар,
- отын,
- жұмыс күші,
- ақпарат және т.б. жатады.
2.Кәсіпорынның экономикалық және техникалық дамуының қажетті деңгейін қамтамасыз ету:
- ғылыми-техникалық прогресс;
- өндіріс пен еңбекті ұйымдастыру;
- кадрлардың біліктілігін жетілдіру;
- инновация мен инвестиция.
3.Кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметтерінің коммерциялыц сапасын қалыптастыру факторлары: тиімді коммерциялық және жабдықтау қызметтері.