Көз ішілік қысымды өлшеу
Көз ішілік қысымды өлшеу - тонометрия, яғни тонометрмен жүргізіледі. Танометрлер импрессиондық және аппланациялық болып бөлінеді:
- Апплонациялық тонометр арқылы қасаң қабықты тегіс беті бар затпен көз қысымы өлшенеді. Бұл тонометрдің негізін А.Н. Макланов (1884) зерттеп шығарады.
- Импрессионды тонометрлер – қасаң қабықтың басылу тереңдігін жазады. Бұл принципте Грефе танометрі (1863) жасалған.
- Болжама тәсіл – пальпаторлы зерттеулер (саусақпен сипау). Қалыпты КІҚ -16-27 мм сынап бағанасы құрайды.
Көз ішілік қысымның төменгі шекарасы 14-15 мм.сынап бағанасымен, ал жоғарғы шекарасы 26-27 мм.сынап бағанасы. Көз ішілік қысым тәуліктік ауытқулары 5 мм.сынап бағанасынан артпау керек. Көз ішілік қысым деңгейі таңертең жоғары (6-7 сағат) кешке төмен (19-20 сағат) болады. Себебі:
- дене горизонтальды орналасса, яғни ұйқы барысында баста, көзде қаннның тоқырауы салдарынан КІҚ жоғарлайды, кешке дене қозғалыста болғандықтан көз ішілік қысым деңгейі төмендейді.
- Тамақтану кезінде осмостық өзгерістер және организмде қанның орналасуының өзгеруі салдарынан: қарашықтың диаметірі де өзгереді (қараңғыда кеңейеді, жарықта тарылады). Бірақ қарашық ұйқы кезінде тарылады, кеңеймейді, соған сәйкес таңертең көз ішілік қысым жоғары.
Келесі зерттеу тәсілі: тонография. Ол көздің ішкі қысымының мөлшерін анықтап қоймай, көзден ағып кететін сұйықтың мөлшерін де анықтайды. Тонометр қасаң қабықтың бетінде 4 мин. көлемінде ұстап тұрады, яғни ұзақ компрессия көрсетіледі. Тонометрді қасаң қабықтың бетіне түсіргенде, алғашқыда көз ішілік қысым көтеріледі, келесіде қысымның әсерінен көзден ағып кететін сұйықтың жылдамдығы ұлғаяды. Осциолографтың көмегімен КІҚ-ың көрсеткіштері лентаға жазылады. Ол жазуларға қарсы және қосымша есептеулер жасап ағу жолдарының жағдайын анықтауға болады. Ең маңызды көрсеткіштер: ағудың жеңілдік коэффиценті(с), ол 1 минутта 1 мм.сынап бағанасы фильтрациялық қысымда көзден ағып кететін сұйықтың мөлшерін мм көрсетеді. Ол қалыпты жағдайда орташа =0,3 (0,15-0,60). Р – ақиқат КІҚ 21-22 мм сынап бағ. артпау керек. Сұйықтың минуттық көлемі, көзен ағып кететін орташа 2,0 мм2/мин тең. Егер ол 4 мм3/мин тең болса, бұл гиперсекреция.
[1]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том