Көкпар (Телжанов)
«Көкпар» — қазақ кескіндемешісі Қанапия Телжановтың 1960 жылы салған суреті.
| |
| Қанапия Телжанов | |
| Көкпар, 1960 | |
| кенеп пен майлы бояу. 150×325 см | |
| Ә. Қастеев атындағы өнер мұражайы |
Мұнда қоңыр және жасылмен берілген жер беті, көк пен сарғылтқа боялған аспан, қып-қызыл көйлектегі топ бастаған адам және гүлденген көкнәрлер суреттің белсенді түстік гаммасын аңғартады. Қозғалысқа толы сюжет көшпенділердің рухани бостандыққа ұмтылысын айғақтайтындай болады.[1]
Ептілік пен батылдық талап ететін халық ойыны жігіттерге күш көрсетудің мерекесіне айналған. Қылқалам шебері қазақ халқының еркіндікті сүйетінін өз шығармасында көрсете білген. Тура көрерменге қарай гүрілдеген селдей атқа мінген топ жөңкіліп келеді.[2]
Алдыңғы жақта төрт салт атты олжаға таласып жатыр, олардан сәл артта шапқан басқа ойыншыларды да көреміз. Сол жақта, гүлденіп жатқан кең даланың бір шетінде жерге батыңқырап қалған балбал байқалады; ең шетінде, көкжиектен сәл бері құрылыс алаңы көрініп тұр. Өнертанушы Е. Вандровскаяның айтуынша, «сюжетке қарағанда біз бұл суретті тұрмыстық жанрға жатқыза алатын сияқтымыз, алайда тереңіне бойлап, мағыналық мазмұнды алсақ, бұл сөзсіз тарихи сурет екенін түсінеміз».[3]
Екі жыл бұрын салынған «Атамекен» суретімен өлшемдес болған бұл туынды Телжанов қылқаламынан шыққан көкпар тақырыбындағы көп нобайдың қорытындысы болып келеді.