Көлкентөбе

Көлкентөбе – көне қалашық орны, Түркістан облысының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштері тізіміне енген археология ескерткіші.

Орналасқан жері

Сайрам ауданы, Шіркін ауылынан 300 м батыста орналасқан.

Қалашық сипаты

1979 жылдары Шымкент педагогикалық институты экспедициясының археология тобы (жетекшісі А.Н. Подушкин) зерттеген.
Айнала өлшемдері 140х100х120х120х100 м, солтүстік жағы көлге қараған, басқа жақтарының периметрі бойынша ені 15-12 м терең ор қоршап жатқан бесбұрыш іспетті. Ескерткіштің жоғарғы жиегі бойынша биіктігі 2 м-ге дейін жететін дуал түріндегі қамал қабырғасының қалдықтары байқалады; орталығында тереңдігі 1,5-2 м-ге дейін жететін ойыс бар. Қала орнының шығыс бөлігінде, ордың сыртында да осындай дуалдар бар. Қамал қабырғасының бұрыштарында биіктігі шамамен 1-1,3 м, диаметрі 4-5 м төбешік тәрізді дәндер (мұнаралардың қалдықтары) кездеседі. Қаланың орталық кіре берісі оның оңтүстік жағына орналасқан. Ішкі алаңы ішінара жыртылып тасталған, оны жыралар мен қазіргі құрылыстар бұзған.
Табылған керамикалық материал – темір және бертінгі орта ғасыр заманындағы қыш астаудың, тостаған, кесе, қыш құмыра сынықтары; көпшілігінің әшекейінде сапасы жақсы көгілдір жалатқаның әр түрлі реңкті, көркем суреттері басым. Салынған өрнегі "жүзім сабағынан", күн таңбаларынан, жан-жаққа таралған жапырақтардан, айқыш сызықтардан тұрады. Бүйіріне ою салынған хумдардың сынықтары кездескен. Қарахан заманындағы жалатпа ыдыстың ұсақ бөліктері табылған. Алынған материалдар қалашықты халық 10-17 ғасырларда мекендегенін, олар егін егіп, мал өсірумен айналысқандығын анықтайды.