Көнешұңқыр мәдениеті

Көнешұңқыр мәдениеті , ежелгі дүниедегі шұңқырлы мәдениет – энеолит дәуірінен сақталған ескерткіштердің жиынтық атауы. Қорған астындағы жерлеу шұңқырына байланысты айтылған. Б.з.б. 3-мыңжылдықтың 2-жартысы мен 2-мыңжылдықтың басын қамтиды. Алғаш К. м. ескерткіштерін 1901 ж. Донның солт-нен В.А. Городцов (1860 – 1945) тапқан. Бұл мәдениет ең гүлденген кезінде аумағы шығыста Оңт. Орал маңын, батыста Днестр өз. алабын, солт-те Самара Лукасын, оңт-те Терек, Кубань өзендері аралығын алып жатты. К. м-нің белгілі бір тайпаға немесе этн. қауымдастыққа жататын өзіндік ерекше нұсқалары – мәйіттің охрамен боялуы, жанында түбі дөңгелектеу келген өрнекті қыш ыдыстардың болуы. Бұл – ашық далаларда жартылай көшпелі және көшпелі шаруашылықты, өзен аңғарларында егіншілікті қатар ұстанған мал өсіруші тайпалар мәдениеті. Тас, мүйіз, сүйек, мыс түйреуіш, балта, пышақ, біз, т.б. шаруашылыққа қажетті бұйымдар жасалған. К. м. үнді-еуропа тіл тобына, қола дәуіріндегі қима мәдениетіне өз ықпалын тигізген.