Көп-дәнді өңдеуіш

Көп дәнді өңдеуіш (ағылш. Multi-Core Processor) — жалғыз немесе бірнеше дай (die) деп аталатын біріктірілген нобайдың ішіне екі немесе бірнеше дәнді сыйғызатын құрылғы.

Атынан көрініп тұрғандай, қос дәнді өңдеуіш екі дән ұстаса, төрт дәнді өңдеуіш төрт дән ұстайды. Көп дәнді өңдеуіш талай өңделімдерді жалғыз физикалық пакет ішінде іске асырайды. Барлық дәндері жалғыз дайдың ішінде орналасқан өңдеуіш монолитті өңдеуіш деп аталады.

Көп дәнді құрылғының дәндері ең жоғары құрылғы үстіндегі кәш деңгейдегі бір-ақ когерентті кәш бөлісе алады (мысалы Intel Core 2-дегідей) немесе олардың екі бөлек кәші болады (мысалы, AMD-дің осы күнгі қос дәнді өңдеуіштері). Бұндай өңдеуіштер қалған жүйемен бір байланыстырғышты бөлісіп тұрады. Әр «дән» өз бетімен суперскалярлау, құбырлау және көптік жіптеу сияқты жетілдірулерді іске асырайды. Н-дәнді жүйенің дәндері Н немесе одан да көп жіппен бірге егізді түрде келген жағдайда ғана тиімді болады.

Коммерциялық жағынан ең мағыналы (немесе көзге көрінетін) көп дәнді өңдеуіштер компьютерлерде (көбінесе Intel мен AMD-дің өңдеуіштері) және ойын консөлдерінде (мысалы, PS3-тегі Cell өңдеуіші) пайдаланылады. Бұл мәнмәтінде «көп» деген сөз әдетте дәндердің аз ғана санын білдіреді. Алайда бұл текнологияны көптеген басқа текнологиялық өрістерде пайдалынады, әсіресе желілік өңдеуіш пен сандық сигнал өңдеуіш сияқты текнологияларда және GPU текнологиясында.