Көрпетай обасы

Көрпетай обасы, 37 батыр обасы – сақ дәуірінің ескерткіші (б.з.б. 7–6 ғасырлар). Қарағанды облысы Ақтоғай ауданындағы Көрпетай тауының бөктерінде, Нұртай өзенінен 4 км жерде.

Обаның зерттелуі

Алғаш 1952 жылы Орталық Қазақстан археология экспедициясының (жетекшісі Ә.Х.Марғұлан) далалық зерттеулері барысында ашылып, ішінара зерттеуден өтті. 1997 жылы «Сарыарқа» археология экспедицияның барлау жұмыстары кезінде қосымша топографиялық сызбасы жасалды. Көрпетай обасы әлі толық зерттелмеген, Орталық Қазақстан сақтарының әйгілі «мұртты обалары» қатарына жататын күрделі ескерткіш. Ортадағы негізгі оба тастан үйілген, диаметрі 35 м, төбесінде тонаушылардан қалған үлкен шұңқыр бар. Оның шығыс жағында орналасқан кіші обаның диаметрі 11 м, биіктігі 0,63 м. Бұдан шығыс тарапқа екі «мұрт», яғни ұзындығы 100 м-ден астам екі тас тізбек тартылған. Орталық обаның Солтүстік, батыс және Оңтүстік жағын айнала өтетін шағын тас шеңберлердің тізбесі бар. Кезінде бұлардың Солтүстік-шығыс жиегін ала тігінен орнатылған биік қақпа тастардың шоғыры болған. Қазір ол тастар түгелдей құлап, біразы жұлынып алынған. Ортаңғы және «мұртты» кіші обадан тұратын осы үлкен құрылыстың Солтүстік жағында 80–100 м жерде жалпы саны 37 кішірек тас обалар және олардың маңына шоғырланған шағын шеңберлер мен қақпа тастардан құралған ұзын ғұрыптық жүйе бар. Мұндағы кіші обалар батыстан шығысқа қарай қатарласа қойылған, диам. 5–8 м, биіктігі 0,3–0,6 м. Әрқайсысының Солтүстік жағын ала орналасқан кішкентай тас шеңберлер мен кезінде самсап тұрған үлкен қақпа тастардың көбі бүлінген, құлатылған және жұлып әкетілген. 1952 жылы зерттеулер барысында осы кіші обалардың бесеуі қазылды. Астында адам мүрдесі жоқ, қыш ыдыс сынықтары мен мал сүйектері шыққан бұл обалар ғұрыптық құрылыстарға жатады. Басқа да «мұртты обалар» сияқты, Көрпетай обасы Орталық Қазақстан сақтарының бай, шонжарлар әулетінен шыққан адамды жерлеу және оның рухымен қоштасу, ас беру салтанатын өткізу мақсатында салынған.